ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ Κυριακή 13 Νοεμβρίου 2023

 ΓΝΗΣΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

 ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΛΑΡΙΣΗΣ & ΤΥΡΝΑΒΟΥ

Εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Ἀμφιλοχίου

Ἀρ. φύλλου: 533

Σάββατο Η’ Λουκᾶ 

Εὐαγγέλιον: Λουκ. θ’ 37-43 

  Tῶ καιρῶ ἐκείνω, κατελθόντι τῶ Ἰησοῦ ἀπό τοῦ ὄρους, συνήντησεν αὐτῶ ὄχλος πολύς. Καί ἰδού ἀνήρ ἀπό τοῦ ὄχλου ἀνεβόησε, λέγων. Διδάσκαλε, δέομαί σου, ἐπίβλεψον ἐπί τόν υἱόν μου, ὅτι μονογενής μοί ἐστί. καί ἰδού πνεῦμα λαμβάνει αὐτόν, καί ἐξαίφνης κράζει, καί σπαράσσει αὐτόν μετά ἀφροῦ, καί μόγις ἀποχωρεῖ ἀπ’ αὐτοῦ, συντρίβον αὐτόν. καί ἐδεήθην τῶν Μαθητῶν σου, ἵνα ἐκβάλωσιν αὐτό, καί οὐκ ἠδυνήθησαν. Ἀποκριθείς δέ ὁ Ἰησοῦς, εἶπεν. Ὦ γενεά ἄπιστος καί διεστραμμένη, ἕως πότε ἔσομαι πρός ὑμᾶς καί ἀνέξομαι ὑμῶν; προσάγαγε τόν υἱόν σου ὧδε. Ἔτι δέ προσερχομένου αὐτοῦ, ἔρρηξεν αὐτόν τό δαιμόνιον, καί συνεσπάραξεν. ἐπετίμησε δέ ὁ Ἰησοῦς τῶ πνεύματι τῶ ἀκαθάρτω, καί ἰάσατο τόν παῖδα, καί ἀπέδωκεν αὐτόν τῶ πατρί αὐτοῦ. Ἐξεπλήσσοντο δέ πάντες ἐπί τῆ μεγαλειότητι τοῦ Θεοῦ.

 Ἑρμηνεία τοῦ Εὐαγγελίου ὑπό Ι. Θ. Κολιτσάρα 

 Τῶ καιρῶ ἐκείνω κατέβηκε ὁ Ἰησοῦς ἀπό τό ὄρος καί τόν συνήντησε πολύς λαός. Καί ἰδού, ἕνας ἄνθρωπος ἀπό τό πλῆθος ἐφώναξε καί εἶπε. «διδάσκαλε, θερμῶς σέ παρακαλῶ, ρίξε ἕνα βλέμμα εὐσπλαγχνίας εἰς τόν υἱόν μου, διότι μοῦ εἶναι μονογενής. Καί ἰδού τόν κυριεύει ἀπό καιροῦ πονηρόν πνεῦμα καί ἔξαφνα κραυγάζει καί τόν συγκλονίζει μέ σπασμούς εἰς ὅλον τό σῶμα καί μέ ἀφρούς εἰς τό στόμα καί μέ δυσκολίαν φεύγει ἀπό αὐτόν, ἀφοῦ προηγουμένως τόν συντρίψη. Καί παρεκάλεσα τούς μαθητάς σου, νά τό διώξουν καί δέν ἠμπόρεσαν». Ἀπεκρίθη δέ ὁ Ἰησοῦς καί εἶπεν. «ὦ γενεά, πού, παρ’ ὅλα τά θαύματα τά ὁποῖα εἶδες, εἶσαι ἀκόμη ἄπιστος καί ἀπό τήν κακίαν σου διεστραμμένη, ἕως πότε θά εἶμαι μαζῆ σας καί θά σᾶς ἀνέχωμαι; Φέρε τό παιδί σου ἐδῶ». Ἐνῶ δέ ὁ νέος προσήρχετο εἰς τόν Ἰησοῦν, τόν ἐπέταξεν κάτω μέ ὀρμήν τό δαιμόνιον καί τόν συνεκλόνισε μέ σπασμούς. Ὁ Ἰησοῦς ὅμως ἐπέπληξε καί ἔδιωξε τό ἀκάθαρτον πνεῦμα, ἐθεράπευσε τό παιδί καί τό παρέδωσε εἰς τόν πατέρα του ἐντελῶς ὑγιές. Καί κατελαμβάνοντο ὅλοι ἀπό μεγάλην ἔκπληξιν καί θαυμασμόν, διά τήν μεγαλειότητα τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐφαίνετο μέ τά καταπληκτικά αὐτά θαύματα.

Ἀπόστολος κε’ 

Πρός Γαλάτας 

Kεφάλαιον α’ 3-10 

 Προκείμενον. Ἦχος πλ. β’. (Ψαλμός λα΄) 

Εὐφράνθητε ἐπί Κύριον καί ἀγαλλιᾶσθε, δίκαιοι. 

Στίχ. Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι. 

 Ἀδελφοί, χάρις ὑμῖν καί εἰρήνη ἀπό Θεοῦ πατρός καί Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δόντος ἑαυτόν ὑπέρ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν, ὅπως ἐξέληται ἡμᾶς ἐκ τοῦ ἐνεστῶτος αἰῶνος πονηροῦ κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί πατρός ἡμῶν, ὧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν. Θαυμάζω ὅτι οὕτω ταχέως μετατίθεσθε ἀπό τοῦ καλέσαντος ὑμᾶς ἐν χάριτι Χριστοῦ εἰς ἕτερον εὐαγγέλιον, ὅ οὐκ ἔστιν ἄλλο, εἰ μή τινές εἰσιν ταράσσοντες ὑμᾶς καί θέλοντες μεταστρέψαι τό εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί ἐάν ἡμεῖς ἤ ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν παρ’ ὅ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω. Ὡς προειρήκαμεν, καί ἄρτι πάλιν λέγω· Εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ’ ὅ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω. Ἄρτι γάρ ἀνθρώπους πείθω ἤ τόν Θεόν; Ἤ ζητῶ ἀνθρώποις ἀρέσκειν; Εἰ γάρ ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον, Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἄν ἤμην. 

Ἀλληλούϊα (γ΄) Ἦχος πλ. β’. (Ψαλμός ξδ’- ρα’).

 Στίχ. Μακάριοι οὕς ἐξελέξω καί προσελάβου, Κύριε. 

Καί τό μνημόσυνον αὐτῶν εἰς γενεάν καί γενεάν. 

Ἑρμηνεία τοῦ Ἀποστόλου ὑπό Ι. Θ. Κολιτσάρα 

Ἀδελφοί, εὐχόμεθα νά εἶναι πάντοτε μαζῆ σας ἡ χάρις καί ἡ εἰρήνη ἀπό τόν Θεόν καί Πατέρα καί ἀπό τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὁ ὁποῖος παρέδωσε τόν ἑαυτόν του εἰς σταυρικόν θάνατον, διά νά ἐξαλείψη τάς ἁμαρτίας μας, διά νά μᾶς ἀποσπάση καί μᾶς ἐλευθερώση ἀπό τόν παρόντα αἰῶνα τῆς πονηρίας καί τῆς κακίας, σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί Πατρός μας. Εἰς αὐτόν ὀφείλεται καί πρέπει νά ἀναπέμπεται ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. Κατέχομαι ἀπό βαθεῖαν ἐκπληξιν καί ἀπορίαν ἐκ τοῦ γεγονότος, ὅτι τόσον εὔκολα καί γρήγορα φεύγετε ἀπό τόν Θεόν, ὁ ὁποῖος σᾶς ἐκάλεσε διά τῆς χάριτος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί μεταπηδᾶτε εἰς ἄλλην διδασκαλίαν, τήν ὁποίαν οἱ ψευδοδιδάσκαλοι παρουσιάζουν ὡς εὐαγγέλιον τάχα τοῦ Χριστοῦ. Αὐτό δέ τό ψευδοευαγγέλιον δέν εἶναι τίποτε ἄλλο, εἰ μή ὅτι ὑπάρχουν μερικοί, οἱ ὁποῖοι σᾶς ἀναταράσσουν καί θέλουν νά μεταβάλουν καί νοθεύσουν τό Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά προσέξτε τοῦτο ἐάν καί ἡμεῖς ἀκόμη οἱ Ἀπόστολοι ἤ καί ἄγγελος ἀπό τόν οὐρανόν σᾶς κηρύττη Εὐαγγέλιον διαφορετικόν ἀπό ἐκεῖνο, τό ὁποῖον ἡμεῖς ἀπ’ ἀρχῆς σᾶς ἔχομεν κηρύξει, ἄς εἶναι αὐτός ἀναθεματισμένος καί χωρισμένος ἀπό τόν Θεόν. Ὅπως καί προφορικῶς, προηγουμένως σᾶς εἴχαμε πεῖ καί τώρα πάλιν σᾶς λέγω· Ἐάν κανείς σᾶς διδάσκη ἄλλο Εὐαγγέλιον, διαφορετικόν ἀπό ἐκεῖνο, πού ἔχετε παραλάβει, ἄς εἶναι ἀναθεματισμένος. Ἐν πάση περιπτώσει σᾶς ἐρωτῶ· μέ τό Εὐαγγέλιον πού ἐκήρυξα εἰς σᾶς καί κηρύττω τί ἐπιδιώκω; Μήπως θέλω νά πείθω ἀνθρώπους διά νά τούς κάνω ἰδικήν μου παράταξιν ἤ ἐπιζητῶ νά ἀρέσω εἰς τόν Θεόν; Μήπως τυχόν ζητῶ νά ἀρέσω εἰς τούς ἀνθρώπους; Ὄχι βέβαια, διότι ἐάν καί τώρα ἐπιζητοῦσα νά ἀρέσω εἰς τούς ἀνθρώπους, δέν θά ἤμουν δοῦλος τοῦ Χριστοῦ. 

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον τοῦ Σαββάτου 

Περί παίδων ἀνατροφῆς. 

Τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

 Ἄς μή παραμελοῦμεν τήν ἀνατροφήν τῶν παιδιῶν μας, μέ τή βεβαιότητα ὅτι, ὅταν ταῦτα θα εἶναι εὐσεβῆ καί ἀγαπητά ἀπό τόν Θεόν, καί εἰς τήν παροῦσαν ζωήν θά εὐδοκιμήσουν καί θά διακριθοῦν. Διότι ὅλοι σέβονται καί ἐκτιμοῦν ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος ζῆ μέ ἀρετήν καί καλωσύνην, ἔστω καί ἄν εἶναι ὁ πτωχότερος ὅλων· ὅπως πάλιν ἀποστρέφονται καί μισοῦν τόν κακόν, ἔστω καί ἄν εἶναι πλουσιώτατος. Διότι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι παραμελοῦν τά παιδιά των, καί ἄν εἰς ὅλα τά ἄλλα εἶναι καλοί καί μετρημένοι, δι’ αὐτήν των τήν ἁμαρτίαν θά ὑποστοῦν τήν αὐστηροτέραν τιμωρίαν.  

 Ἐάν δέ θέλετε νά ἴδητε καθαρά, ὅτι, καί ἄν ὅλα τά ἄλλα ζητήματά μας διοικοῦνται καλῶς, παραμελοῦμεν ὅμως τήν σωτηρίαν τῶν παιδιῶν μας, θά ὑποστῶμεν τήν πλέον σκληράν τιμωρίαν, προσέξτε εἰς αὐτά τά ὁποῖα θά σᾶς εἴπω: Οἱ Ἰουδαῖοι εἶχον ἕνα Ἱερέα, ὁ ὁποῖος ἦτο ἄνθρωπος μετρημένος καί λογικός· ὠνομάζετο Ἠλεί. Ὁ Ἱερεύς οὗτος ἀπέκτησε δύο υἱούς· καί μολονότι τούς ἔβλεπεν ὅτι ἠκολούθουν τόν δρόμον τῆς κακίας, οὔτε τούς συνεκράτει οὔτε τούς ἠμπόδιζεν, ἤ μᾶλλον τούς συνεκράτει μέν καί τούς ἠμπόδιζεν ἀπό τόν κατήφορον, δέν τόν ἔκαμνεν ὅμως μέ τήν πρέπουσαν αὐστηρότητα· δέν τούς ἐπέβαλλε καμμίαν τιμωρίαν, ἀλλά προσεπάθει μέ τούς λόγους καί τάς συμβουλάς νά τούς ἀποτρέψη ἀπό τό κακόν· καί συνεχῶς τούς ἔλεγε περίπου τά ἑξῆς: Ἵνα τί ποιεῖτε κατά τό ρῆμα τοῦτο ὅ ἐγώ ἀκούω ἐκ στόματος παντός τοῦ λαοῦ Κυρίου; Μή, τέκνα, ὅτι οὐκ ἀγαθή ἤ ἀκοή, ἤν ἐγώ ἀκούω. Μή ποιεῖτε οὕτως (Α΄ Βασ. β΄ 23-24). Διατί κάμνετε τό κακόν αὐτό τό ὁποῖον ἀκούω ἀπό τά στόματα ὅλου τοῦ λαοῦ τοῦ Κυρίου; ὅχι, παιδιά μου, μήν κάνετε τέτοια πράγματα, γιατί τά λόγια πού φθάνουν εἰς τ’ αὐτιά μου γιά σᾶς δέν εἶναι καθόλου καλά. 

 Βεβαίως οἱ λόγοι αὐτοί ἦσαν ἱκανοί νά ἐπαναφέρουν τούς υἱούς τοῦ Ἠλεί εἰς τόν ἴσιον δρόμον· ἐπειδή ὅμως δέν ἔδειξεν ὅλην τήν ἐπιβαλλομένην αὐστηρότητα, ἔκαμε τόν Θεόν ἐχθρόν καί ἰδικόν του καί τῶν παιδιῶν του· καί ἐπειδή ἐφάνη συγκαταβατικός πρός τά παιδιά του, χωρίς νά πρέπη, μαζί μέ τά παιδιά του ἔχασε καί τήν ἰδικήν του σωτηρίαν. Καί ταῦτα συνέβησαν μολονότι ὁ Θεός διά τίποτε ἄλλο δέν εἶχε νά κατηγορήση τόν γέροντα πατέρα, παρά μόνον διά τήν ἀμέλειάν του ἀπέναντι τῶν παιδιῶν του. Ἐάν δέ ὁ Θεός τόσον αὐστηρῶς ἐτιμώρησε, μαζί μέ ὅλην τήν οἰκογένειάν του, τόν Ἠλεί, ὁ ὁποῖος ἡμάρτησεν ὀλιγώτερον, ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ὑπέπεσαν εἰς βαρύτερα ἁμαρτήματα θά τούς ἀφήση ἀτιμώρητους; Ἐάν δηλαδή δέν ἠμπόρεσαν νά σώσουν τόν Ἠλεί τό ὅτι ἦτο ἱερεύς, τό ὅτι ἦτο γέρων, τό ὅτι ἦτο ἔνδοξος, τό ὅτι ἐπί εἴκοσιν ἔτη ἐκυβέρνησε τό ἔθνος τῶν Ἑβραίων χωρίς κανείς νά ἠμπορῆ νά τόν κατηγορήση διά τίποτε, ἀλλ’ ἀπέθανε κατά τόσον ἀξιολύπητον τρόπον, ἐπειδή δέν ἐφρόντισε διά τήν ἀνατροφήν τῶν υἱῶν του ὅσον ἔπρεπε, καί ἡ ἁμαρτία διά τήν ἀμέλειάν του αὐτήν, ὅπως ἕνα μεγάλο καί ἄγριον κῦμα, ὅλα ἐκεῖνα τά καλά, πού ἀνεφέραμεν, τά ἐσκέπασε, ποία τιμωρία θά εὕρη ἡμᾶς, οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον εἴμεθα πολύ κατώτεροι ἐκείνου εἰς τήν ἀρετήν, καί ὄχι μόνον δέν ἐπιβλέπομεν, ὅπως πρέπει, τά τέκνα μας, ἀλλά δεικνύομεν πρός αὐτά διάθεσιν χειροτέραν ἀπό οἱονδήποτε βάρβαρον; 

 Ὅπως δηλαδή κανείς δέν θά ἠμπορέση νά εὕρη καταφύγιον καί συγγνώμην εἰς ὁποιανδήποτε ἀπολογίαν διά τά ἰδικά του ἁμαρτήματα, κατά τόν ἴδιον τρόπον δέν θά ἠμπορέσουν οἱ γονεῖς νά δικαιολογηθοῦν διά τάς ἁμαρτίας τῶν τέκνων των· καί εἶναι τοῦτο πολύ λογικόν. Διότι, ἐάν μέν ἡ κακία ἦτο ἔμφυτος εἰς τούς ἀνθρώπους, δικαιολογημένα θά ἠμποροῦσε κανείς νά εὕρη κάποιαν πρόφασιν· ἐπειδή ὅμως γινόμεθα καλοί ἤ κακοί ἀπό τήν ἰδικήν μας προαίρεσιν, ποίαν παραδεκτήν δικαιολογίαν θά ἠμπορέση νά προβάλη ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος ἀφῆκε τό πλέον ποθητόν του πλάσμα νά διαστραφῆ καί νά γίνη κακόν; 

 Μή ἀφήσης πλοῦτον εἰς τά τέκνα σου, διά νά ἀφήσης εἰς αὐτά ἀρετήν. Διότι θά εἶναι ἀπόδειξις μεγάλης ἀπερισκεψίας, ὅταν μέν ζῶμεν, νά μή τά κάμνωμεν κυρίους ὅλων τῶν ὑπαρχόντων μας, ὅταν δέ ἀποθάνωμεν νά ἀφήνωμεν εἰς αὐτά ἀπόλυτον ἐλευθερίαν νά κάμουν ὅ,τι θέλουν, ὅταν μάλιστα ὡς νέοι εἶναι εὔκολον νά παρασυρθοῦν. Ἐφ’ ὅσον βεβαίως εὑρισκόμεθα εἰς τήν ζωήν, θά ἠμπορούσαμεν καί λόγον τῶν πράξεών των νά ζητήσωμεν, καί νά τούς σωφρονίσωμεν καί νά τούς χαλιναγωγήσωμεν, ἐάν δέν χρησιμοποιήσουν ὅπως πρέπει τήν περιουσίαν μας· ὅταν ὅμως ἀποθάνωμεν, ἐάν μαζί μέ τήν ἰδικήν μας ἔλλειψιν καί τήν ἰδικήν των νεότητα τούς δώσωμεν καί τήν ἐξουσίαν πού παρέχει ὀ πλοῦτος, τότε θά σπρώξωμεν εἰς ἐπικινδύνους κρημνούς τά δυστυχῆ καί ταλαίπωρα τέκνα μας.

 Ἄς μή σκεπτώμεθα λοιπόν πῶς θά κάμωμεν τά τέκνα μας πλούσια, ἀλλά πῶς θά τά ἀφήσωμεν ἐνάρετα. Διότι ἄν ἔχουν τό θάρρος των εἰς τόν πλοῦτον, διά τίποτε ἄλλο δέν θά φροντίσουν, μέ τήν ἰδέαν ὅτι ἠμποροῦν νά κρύψουν τήν κακίαν των μέ τήν ἀφθονίαν τοῦ πλούτου των· ἄν ὅμως ἴδουν ὅτι καμμίαν παρηγορίαν δέν θά ἔχουν ἀπό τόν πλοῦτον, τότε θά κάμουν τό πᾶν διά νά εὕρουν ἀνακούφισιν τῆς πτωχείας των διά τῆς ἀρετῆς. 

 Ἄς μή ἀσχοληθῶμεν λοιπόν οὔτε μέ ἰδιωτικάς οὔτε μέ δημοτικάς ὑποθέσεις, πρίν νά κάμωμεν ἐνάρετον τήν ψυχήν των: Ἐάν σεῖς ἀναθρέψατε καλῶς τά τέκνα σας, καί ἐκεῖνα θά ἀναθρέψουν καλῶς τά ἰδικά των παιδιά, καί πάλιν ἐκεῖνα θά διδάξουν τήν ἀρετήν εἰς τά ἰδικά των· καί κατ’ αὐτόν τόν τρόπον θά προχωρῆ τό πράγμα μέχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, καί θά ἀποφέρη ὅλην τήν ἀνταμοιβήν εἰς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐγέννησαν τοιούτους ἀπογόνους. Ἐάν δηλαδή σύ ἀναθρέψης καλῶς τόν υἱόν του· καί τό πρᾶγμα θά προχωρῆ ἐπ’ ἄπειρον ὡς μία σειρά καί ἀκολουθία ἀρίστης διοικήσεως, ἡ ὁποία θά ἀποδώση εἰς σέ τόν ἴδιον τούς καρπούς διά τήν φροντίδα περί καλῆς ἀνατροφῆς τῶν ἀπογόνων σου. Οἱ πατέρες δηλαδή οἱ ὁποῖοι παραμελοῦν τήν καλήν ἀνατροφήν καί τήν σωφροσύνην τῶν τέκνων των γίνονται παιδοκτόνοι καί ἀκόμη χειρότεροι ἀπό τούς παιδοκτόνους, καθ’ ὅσον ἡ ἀπώλεια καί ὁ θάνατος αὐτός ἀφορᾶ τήν ψυχή των ὄχι τό σῶμα των. Ὅπως λοιπόν, ἄν ἴδης ἕνα ἵππον νά βαδίζη πρός τόν κρημνόν, τοῦ τοποθετεῖς χαλινόν εἰς τό στόμα καί τόν συγκρατεῖς μέ ὅλην τήν δύναμίν σου καί πολλάς φοράς τόν μαστιγώνεις, μολονότι βέβαια τοῦτο εἶναι τιμωρία, ὅπως ἡ τιμωρία αὐτή γίνεται μήτηρ τῆς σωτηρίας του, τό ἴδιον πρέπει νά κάμνης καί ὅταν πρόκειται διά τά παιδιά σου, ὅταν ὑποπίπτουν εἰς σφάλματα. Ἀλλ’ ἐπ΄ ἀρκετόν χρόνον ἐτιμωρήθη, θά ἀπαντήση ἴσως κάποιος πατήρ, ἐπί πόσον χρόνον, εἶπέ μου; Ἕνα ἔτος, δύο καί τρία; Ἐγώ ὅμως δέν σοῦ ζητῶ χρονικήν διάρκειαν τῆς τιμωρίας, ἀλλά διόρθωσιν ψυχῆς· αὐτό ἀπόδειξέ μου, ἄν δηλαδή συνεκινήθη ἡ ψυχή του, ἄν μετεβλήθη καί τό πᾶν κατωρθώθη· ἐφ’ ὅσον δέν ἐπιτευχθῆ τοῦτο, καμμίαν σημασίαν δέν ἔχει ἡ χρονική διάρκεια τῆς τιμωρίας. Οὔτε βεβαίως ζητοῦμεν νά μάθωμεν ἄν ἐπεδέθη πολλάς φοράς μία πληγή, ἀλλ’ ἄν ὠφέλησεν ἡ ἐπίδεσις. Ἐάν μέν ὠφέλησε καί μάλιστα πολύ σύντομα, δέν ὑπάρχει λόγος νά εἶναι τοποθετημένος πλέον ὁ ἐπίδεσμος ἐπάνω εἰς τήν πληγήν· ἄν ὅμως δέν ὠφέλησε, καί μετά δέκα ἔτη ἄς μένη ἐκεῖ τοποθετημένος καί τότε θά πρέπει νά λυθῆ ὁ ἐπίδεσμος, ὅταν θά ἔχει ἐπέλθει ἡ θεραπεία. 

 Ἀσφαλῶς τίποτε ἄλλο δέν ἀναδεικνύει ἕνα ἄρχοντα ὅσον ἡ στοργή πρός τούς ὑπηκόους του. Καί ὁ πατήρ δέν λέγεται πατήρ μόνον διότι ἐγέννησε τό τέκνον, ἀλλά καί διότι μετά τήν γέννησίν του τό ἀγαπᾶ. Ἐάν δέ εἶναι ἀναγκαία ἡ ἀγάπη, ἐκεῖ ὅπου αὔτη ὑπάρχει ἐκ φύσεως, πολύ περισσότερον χρειάζεται ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει μόνον χάρις. 

 Καί σύ δέ, ὦ νέε μου, ἐργάσου ὡς ὑπηρέτης δι’ ἐκείνους οἱ ὀποῖοι σέ ἐγέννησαν. Διότι τί θά ἀποδώσης εἰς αὐτούς, δι’ ὅσα ἔκαμαν αὐτοί διά σέ; Νά τούς γεννήσης σύ, εἰς ἀνταπόδοσιν τῆς γεννήσεώς σου, δέν εἶναι βεβαίως δυνατόν. ἀλλά καί ὅταν ὁ πατέρας σου μαλώση τόν ἀδελφόν σου, πρέπει καί σύ νά ὀργισθῆς μαζί μέ τόν πατέρα σου κατά τοῦ ἀδελφοῦ σου, εἴτε διότι ἐνδιαφέρεσαι διά τόν ἀδελφόν σου, εἴτε διότι συμμερίζεσαι καί σύ τήν ἀγανάκτησιν τοῦ πατρός σου. Διότι ἄν ἴδη ὁ ἀδελφός σου, ὁ ὁποῖος ἔσφαλεν, ὅτι τόν ἐμάλωσε μέν ὁ πατέρα σας, τόν ἐκολάκευσες ὅμως σύ, γίνεται περισσότερον ἀμελής. Καί δέν σταματᾶ τό κακόν ἕως ἐδῶ, ἀλλά ἐπισύρης καί τήν κόλασιν ἐναντίον σου. Ἐκεῖνος δηλαδή ὁ ὁποῖος ἐμποδίζει μίαν πληγήν νά θεραπευθῆ, εἶναι περισσότερον ὑπεύθυνος ἀπό ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος τήν ἐπροξένησε, καί εἶναι ἄξιος μεγαλυτέρας τιμωρίας· διότι δέν εἶναι τό ἴδιον νά προκαλέσης ἕνα τραῦμα, μέ τό νά ἐμποδίσης νά θεραπευθῆ τό τραῦμα αὐτό· διότι ἡ μέν παρεμπόδισις τῆς θεραπείας ἠμπορεῖ νά ἐπιφέρη τόν θάνατον, ἐνῶ ἡ ἀρχική πληγή ἴσως νά μή εἶναι θανατηφόρος. Ἄς μή καταφρονοῦμεν λοιπόν ἐκείνους οἱ ὁποῖοι μᾶς ἐγέννησαν· διότι καί ἄν τούς καταφρονήσωμεν, θά ἐξαναγκασθῶμεν ἀπό τόν φόβον τῶν ἀρχόντων νά φανῶμεν ὁπωσδήποτε καλύτεροι ἀπέναντί των· καί ἄν ἀκόμη διαπράξωμεν ἔστω τό ἔγκλημα νά τούς πτύσωμεν, οὐδέποτε θά ἠμπορέσωμεν νά ἀποφύγωμεν τήν κατηγορίαν τῆς συνειδήσεώς μας διά τήν κακήν αὐτήν πρᾶξιν μας· καί ἄν καταδικάσωμεν καί ἀποκρούσωμεν ἀπό τήν σκέψιν μας τοιαύτας πράξεις, φοβούμενοι ἔστω τήν ἰδέαν, τήν ὁποίαν θά σχηματίσουν οἱ ἄλλοι δι’ ἡμᾶς, θά ἠμπορέσωμεν νά γίνωμεν καλύτεροι· ἐάν ὄμως φανοῦμεν ἀδιάντροποι καί διά τήν γνώμην πού θά σχηματίσουν οἱ ἄλλοι περί ἡμῶν, τότε πλέον ὁ φόβος τῆς τιμωρίας τοῦ νόμου θά ἠμπορέση νά μᾶς σωφρονίση καί παρά τήν θέλησίν μας. Ὅπως δηλαδή, ὅταν τιμωροῦνται οἱ κακοί, οἱ ἄλλοι γίνονται καλύτεροι, ἔτσι καί ὅταν μερικοί κατορθώνουν καλά ἔργα, πολλοί παρακινοῦνται ἀπό ζῆλον νά τούς μιμηθοῦν. Καί τό παιδί, ἐφ΄ ὅσον μέν διατελῆ ὑπό τήν ἐπίβλεψιν ἑνός αὐστηροῦ παιδαγωγοῦ, τόν ὁποῖον φοβεῖται, καί ἄν εἶναι φρόνιμον καί ἄν συμπεριφέρεται μέ εὐγένειαν, τοῦτο δέν εἶναι καθόλου παράδοξον, ὅλοι δέ ἀποδίδουν τήν σωφροσύνην τοῦ νέου εἰς τόν φόβον, τόν ὁποῖον τοῦ ἐμπνέει ὁ παιδαγωγός του· ὅταν ὅμως ἀπαλλαγῆ ἀπό τόν φόβον τοῦ παιδαγωγοῦ καί ἐξακολουθεῖ νά εἶναι τό ἴδιον σεμνός, ὅπως καί προηγουμένως, τότε ἀποδίδουν εἰς αὐτόν τήν σωφροσύνην, τήν ὀποίαν ἐδείκνυε καί παλαιότερον.  

 Διά τοῦτο πρέπει νά ζητοῦμεν καί νά ἐπιθυμοῦμεν νά ἀποκτήσουν οἱ νέοι καλούς διδασκάλους μᾶλλον παρά πατέρας· διότι οἱ μέν πατέρες μᾶς δίδουν τήν ὕπαρξιν, οἱ καλοί διδάσκαλοι ὅμως μᾶς κάμνουν ἀληθινούς ἀνθρώπους. Οὔτε νά ὑπερηφανεύεσαι διότι ἔχεις ἅγιον πατέρα· αὐτό ἀκριβῶς θά σέ καταδικάση περισσότερον, διότι ἐνῶ εἶχες τό παράδειγμα τῆς εὐγενείας ἀπό τήν οἰκογένειάν 5 σου, σύ ἀπεδείχθης ἀνάξιος τῆς προγονικῆς ἀρετῆς. 

Ὁ Ἀόρατος Πόλεμος 

Τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου 

Πῶς πρέπει νά γυμνάζωμεν τόν νοῦν μας, διά νά τόν φυλάττωμεν ἀπό τήν ἀγνωσίαν. 

 Ἄν ἡ ἀπιστία τοῦ ἑαυτοῦ μας καί ἡ ἐλπίς εἰς τόν Θεόν, αἱ τόσον ἀναγκαῖαι εἰς αὐτόν τόν πόλεμον, μείνουν μοναχαί, ὄχι μόνον δέν θέλομεν νικήσει, ἀλλά καί θέλομεν κρημνισθῆ εἰς πολλά κακά. Ὅθεν κοντά εἰς αὐτάς χρειάζεται καί ἡ γύμνασις, πού εἶναι τό τρίτον πρᾶγμα πού εἴπαμεν στήν ἀρχήν. Αὕτη πρέπει νά γίνεται ἐν πρώτοις μέ τόν νοῦν καί μέ τήν θέλησιν. Καί τόν μέν νοῦν πρέπει νά φυλάττωμεν ἀπό τήν ἀγνωσίαν, ἡ ὁποία εἶναι εἰς αὐτόν πολύ ἐναντία, ἐπειδή τόν σκοτίζει καί τοῦ ἐμποδίζει τήν γνῶσιν τοῦ ἀληθοῦς, τό ὁποῖον εἶναι τό ἰδικόν του ἀντικείμενον. Διά τοῦτο εἶναι χρεία νά τόν γυμνάζομεν, διά νά γίνεται λαμπρός καί καθαρός, εἰς τό νά δύναται νά διακρίνη καλῶς ἐκεῖνο πού μᾶς χρειάζεται, διά νά καθαρίσωμεν τήν ψυχήν μας ἀπό τά πάθη καί νά τήν στολίσωμεν μέ τάς ἀρετάς. 

 Ταύτην δέ τήν λαμπρότητα τοῦ νοός ἠμποροῦμεν νά τήν λάβωμεν μέ δύο τρόπους· ὁ πρῶτος καί πλέον ἀναγκαῖος εἶναι ἡ προσευχή, μέ τήν ὁποίαν ἔχομεν νά παρακαλοῦμεν τό ἅγιον Πνεῦμα, διά νά καταδεχθῆ νά διαχύση τό θεῖον του φῶς μέσα εἰς τάς καρδίας μας. Τοῦτο βέβαια θέλει κάμει, ἐφ’ ὅσον θά ζητήσωμεν τῆ ἀληθεία μόνον τόν Θεόν, ἐφ’ ὅσον θά κάμωμεν τό θέλημά του τό ἅγιον καί ἐφ’ ὅσον θά ὑποτάξωμεν κάθε μας πρᾶγμα εἰς τήν συμβουλήν καί ἐρώτησιν τῶν ἐμπείρων καί πνευματικῶν μας Πατέρων. 

 Ὀ δεύτερος τρόπος εἶναι μία παντοτεινή γύμνασις βαθείας σκέψεως καί θεωρίας πραγμάτων, διά νά γνωρίσωμεν μέ αὐτήν ποῖα μέν πράγματα εἶναι καλά, ποῖα δέ κακά· ὄχι καθώς τό κρίνει σφαλερῶς ἡ αἴσθησις καί ὁ Κόσμος, ἀλλά καθώς τά κρίνει ὁ ὀρθός λόγος, καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, ἤτοι ἡ ἀλήθεια τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν καί τῶν πνευματοφόρων Πατέρων καί διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας. Διότι, ὅταν αὐτή ἡ σκέψις καί θεωρία γίνη ὀρθή καί καθώς πρέπει, μᾶς κάνει νά γνωρίσωμεν καθαρῶς, ὅτι χρεωστοῦμεν νά θεωροῦμεν ὡς μηδέν καί ὡς μάταια καί ψευδῆ ὅλα ἐκεῖνα πού ἀγαπᾶ καί μέ διαφόρους τρόπους ζητεῖ ὁ τυφλός καί διεφθαρμένος Κόσμος. Ὅτι δηλαδή αἱ τιμαί καί αἱ ἡδοναί καί ὁ πλοῦτος τοῦ Κόσμου δέν εἶναι ἄλλο, παρά ματαιότης καί τῆς ψυχῆς θάνατος· ὅτι αἱ ὕβρεις καί δυσφημίαι, πού μᾶς κάνει ὁ Κόσμος, προξενοῦν εἰς ἡμᾶς ἀληθινήν δόξαν καί αἱ θλίψεις χαράν· ὅτι τό νά συγχωροῦμεν τούς ἐχθρούς μας καί νά τούς κάνωμεν καλόν εἶναι μεγαλοψυχία καί μία ἀπό τίς μεγαλύτερες ὁμοιώσεις μέ τόν Θεόν· ὅτι περισσότερον ἰσχύει τό νά καταφρονήση τις τόν Κύριον, παρά νά εἶναι ἐξουσιαστής τοῦ ὅλου Κόσμου· ὅτι τό νά ὑπακούη τις θεληματικῶς εἶναι μία πρᾶξις πλέον μεγαλόψυχος καί γενναία, παρά τό νά ὑποτάσση καί νά προστάζη μεγάλους βασιλεῖς.

 Ὅτι ἡ ταπεινή γνῶσις τοῦ ἑαυτοῦ μας πρέπει νά τιμᾶται περισσότερον ἀπό τό ὕψος ὅλων τῶν ἐπιστημῶν· ὅτι τό νά νικήσωμεν καί νά νεκρώσωμεν τά θελήματά μας καί τάς ὀρέξεις μας, ὅσον καί ἄν εἶναι μικρές, εἶναι ἄξιον μεγαλυτέρου ἐπαίνου, παρά τό νά καταπολεμήσωμεν πολλά κάστρα, νά κατατροπώσωμεν δυνατά στρατόπεδα μέ τά ἅρματα εἰς τάς χεῖρας, καί παρά τό νά κάμωμεν θαύματα ἤ νά ἀναστήσωμεν νεκρούς. 

Περί τοῦ διατί διακρίνομεν ὀρθῶς τά πράγματα καί μέ ποῖον τρόπον ἠμποροῦμεν νά τά γνωρίζωμεν. 

Ἡ αἰτία πού δέν διακρίνομεν ὀρθῶς ὅλα αὐτά τά πράγματα, πού εἴπαμεν, καί ἄλλα πολλά, εἶναι, ὅτι δέν τά στοχαζόμεθα εἰς τό βάθος των ποῖα εἶναι, ἀλλά πιάνομεν ἀγάπην, ἤ μῖσος εἰς αὐτά, εὐθύς ἀπό μόνην τήν ἐξωτερικήν των θεωρίαν καί ἐπιφάνειαν· ὅθεν ἡ ἀγάπη αὐτῶν ἤ τό μῖσος προλαμβάνουν καί σκοτίζουν τόν νοῦν μας, καί διά τοῦτο δέν ἠμπορεῖ νά τά διακρίνη ὀρθῶς, καθώς εἶναι τῆ ἀληθεία· λοιπόν, ἐσύ ἀδελφέ μου, ἐάν θέλης νά μή εὕρη τόπον ἡ πλάνη αὕτη εἰς τόν νοῦν σου, πρόσεχε καλῶς· καί ὅταν ἤ βλέπης μέ τά μάτια ἤ θεωρῆς μέ τόν νοῦν κανένα πρᾶγμα, κράτει ὅσον δύνασαι τήν θέλησίν σου, καί μή τήν ἀφήσης νά πιάση ἀγάπην ἤ μῖσος εἰς ἐκεῖνο τό πρᾶγμα, ἀλλά θεώρει το μέ τόν νοῦν μοναχά. (Προτύτερα δέ ἀπό ὅλα στοχάζου φρονίμως, ὅτι ἄν αὐτό εἶναι ὀδυνηρόν καί ἐναντίον εἰς τήν φυσικήν σου κλίσιν, παρακινεῖσαι ἀπό τό μῖσος νά τό ἀποστρέφεσαι. Ἄν δέν σοῦ προξενῆ ἡδονήν, παρακινεῖσαι ἀπό τήν ἀγάπην νά τό θέλης). Διότι τότε, ὅταν δέν εἶναι ὁ νοῦς ἐσκοτισμένος ἀπό τό πάθος, εἶναι ἐλεύθερος καί καθαρός, καί ἠμπορεῖ νά γνωρίση τήν ἀλήθειαν καί νά διαπεράση μέσα εἰς τό βάθος τοῦ πράγματος, ὅπου τό κακόν εἶναι κεκρυμμένον ὑποκάτω εἰς τήν ψεύτικην ἡδονήν ἤ ὅπου τό καλόν εἶναι σκεπασμένον κάτω ἀπό τήν ἐπιφάνειαν τοῦ κακοῦ. Ἀλλά ἐφ’ ὅσον καί ἡ θέλησις ἐπρόλαβε νά τό ἀγαπήση ἤ νά τό 6 μισήση, δέν ἠμπορεῖ πλέον ὁ νοῦς νά τό γνωρίση καλῶς, καθώς πρέπει· διότι ἐκείνη ἡ διάθεσις, ἤ καλλίτερα νά εἰπῶ, ἐκεῖνο τό πάθος πού ἐβάλθη εἰς τό μέσον, ὡσάν τεῖχος, σκοτίζει τόν νοῦν τόσον, πού νομίζει τό πρᾶγμα ἄλλο ἀπό ἐκεῖνο πού εἶναι τῆ ἀληθεία, καί τό περνᾶ ὡς τοιοῦτον εἰς τήν θέλησιν. Ὅσον δέ ἡ θέλησις πηγαίνει εἰς τό ἔμπροσθεν καί περισσότερον ἀγαπᾶ ἤ μισεῖ τό πρᾶγμα ἐκεῖνο, τόσον καί ὁ νοῦς σκοτίζεται περισσότερον· καί ἔτσι ἐσκοτισμένος κάνει πάλιν νά φαίνεται εἰς τήν θέλησιν τό πρᾶγμα ἐκεῖνο πλέον παρά ποτέ ἀγαπητόν ἤ μισητόν. Ὅθεν ἄν δέν φυλάττεται ὁ ἀνωτέρω κανών, πού εἶπα (ὁ ὁποῖος εἶναι πολύ ἀναγκαῖος εἰς ὅλην αὐτήν τήν γύμνασιν), τό νά κρατῆς δηλαδή τήν θέλησίν σου ἀπό τήν ἀγάπην ἤ μῖσος τοῦ πράγματος, αὐταί αἱ δύο δυνάμεις τῆς ψυχῆς, ὁ νοῦς καί ἡ θέλησις, προχωροῦν πάντοτε κακῶς, ὡσάν εἰς κύκλον ἀπό σκότος εἰς βαθύτερον σκότος, καί ἀπό σφάλμα εἰς μεγαλύτερον σφάλμα. Λοιπόν φυλάττου, ἀγαπητέ, μέ κάθε λογῆς προσοχήν ἀπό τήν ἐμπαθῆ ἀγάπην ἤ μῖσος τοῦ κάθε πράγματος, τό ὁποῖον δέν ἔφθασες νά ἐξετάσης καλῶς πρότερον μέ τό φῶς τοῦ νοός καί τοῦ ὀρθοῦ λόγου, μέ τό φῶς τῶν θείων Γραφῶν, μέ τό φῶς τῆς χάριτος καί τῆς προσευχῆς καί μέ τήν κρίσιν τοῦ πνευματικοῦ σου πατρός· ἵνα μή λανθασθῆς καί λογιάζης τό ἀληθῶς καλόν διά κακόν, καί τό ἀληθῶς κακόν διά καλόν. Καθώς τοῦτο ἀκολουθεῖ νά γίνεται, ὡς ἀπό τό πλεῖστον, εἰς κάποια ἔργα, τά ὁποῖα φαίνονται μέν καθ’ ἑαυτά πώς εἶναι καλά καί ἅγια, διά τινας ὅμως περιστάσεις, ἤτοι ἥ παρά καιρόν ἤ παρά τόπον ἤ παρά τό μέτρον γινόμενα, προξενοῦν ὄχι μικράν βλάβην εἰς ἐκείνους, πού τά ἐπιχειροῦν καθώς ἠξεύρομεν πολλούς, πού ἐκινδύνευσαν εἰς παρόμοια ἐπαινετά καί ἁγιώτατα ἔργα. 

Πρέπει νά ἐξετάζωμεν μετά προσοχῆς τούς ἑαυτούς μας, ὥστε νά διορθώνωμεν τά σφάλματα καί νά πολλαπλασιάζωμεν τά καλά. 

Ἐκ τοῦ «Εὐεργετινοῦ

 Ὀ Ἅγιος Ἐφραίμ ἔλεγεν· Ἀδελφοί μου, εἴμεθα ἔμποροι πνευματικοί. Ὁμοιάζομεν δέ μέ τούς ἐμπόρους τῆς παρούσης ζωῆς, οἱ ὁποῖοι κάθε ἡμέραν ὑπολογίζουν τό κέρδος καί τήν ζημίαν· ὁσάκις δέ κατά τόν ὑπολογισμόν αὐτόν διαπιστώσουν, ὅτι ἐζημιώθησαν, σκέπτονται καί φροντίζουν πῶς θά ἐπανορθώσουν τήν ζημίαν. 

 Τοιουτοτρόπως πρέπει καί σύ, ἀγαπητέ μου, νά ἐνεργῆς· καθ’ ἑκάστην ἠμέραν, πρωΐ καί βράδυ, νά ὑπολογίζης ἐπακριβῶς τήν ἐμπορικήν σου δραστηριότητα. Τό βράδυ, κατά μίαν κατανυκτικήν αὐτοσυγκέντρωσιν καί περισυλλογήν, νά σκέπτεσαι καί νά συνομιλῆς εἰλικρινῶς μέ τόν ἑαυτόν σου λέγων· ἆραγε μήπως εἰς καμμίαν περίπτωσιν παρώξυνα τόν Θεόν; Μήπως περιέπεσα σέ ἀργολογίαν; Μήπως δέν ἐπέδειξα ἐνδιαφέρον διά τό πνευματικόν συμφέρον τοῦ ἀδελφοῦ μου ἤ τόν παρώξυνα; Μήπως ἐκακολόγησα κανένα; Ἆραγε, ὅταν τά χείλη μου ἔψαλλον ὕμνους πρός τόν Θεόν, μήπως ἡ διάνοιά μου ἐφαντάζετο τάς κοσμικάς ματαιότητας; Μήπως μέ ἠνώχλησε σαρκική ἐπιθυμία, καί εὐχαρίστως ἐδέχθην τήν ἐνόχλησιν αὐτήν; Μήπως αἱ σωματικαί φροντίδες μέ ἀπερρόφησαν καί ἐγκατέλειψα τελείως τήν μνήμην τοῦ Θεοῦ; 

Αὐτά καί τά παρόμοια μέ αὐτά νά σκέπτεσαι κατά τήν ἑσπερινήν περισυλλογήν καί ἐάν ἀνακαλύψης, ὅτι εἰς ἕνα σημεῖον ἀπό αὐτά ἐζημιώθης, φρόνισε νά ἐπανορθώσης τήν ζημίαν. Στέναξε καί κλαῦσε παρακαλῶν ἐπιμόνως τόν Θεόν νά σέ βοηθήση, ὥστε νά μή ζημιωθῆς καί πάλιν εἰς τά ἴδια πράγματα. 

Ὅταν δέ ἐπέλθη ἡ πρωΐα, ἀφοῦ αὐτοσυγκεντρωθῆς, τά ἑξῆς νά σκέπτεσαι καί νά λέγης: Πῶς, ἆραγε, ἐπέρασα τήν νύκτα αὐτήν; Ἐκέρδισα κατ’ αὐτήν τίποτε ἤ ἐζημιώθην; Ἠγρύπνησε καί ὁ νοῦς μου μαζί μέ τό σῶμα; Εἶχον πνευματικά δάκρυα; Μήπως ἀπεκοιμήθην κατά τήν γονυκλισίαν; Μήπως ἐδέχθην τήν προσβολήν πονηρῶν λογισμῶν καί δέν ἔσπευσα ἀμέσως νά τούς ἀποκρούσω, ἀλλά τούς ἐξήτασα φιληδόνως; 

 Τοιουτοτρόπως λοιπόν ἐρευνῶν μετά προσοχῆς τόν ἑαυτόν σου, ἐάν διαπιστώσης, ὅτι ἐνικήθης κάπου, νά ἀγωνισθῆς νά ἐπανορθώσης τήν ἦτταν αὐτήν καί νά ἐγκαταστήσης φρουρόν εἰς τήν καρδίαν σου, διά νά μή πάθης πάλιν τά ἴδια. Ἐάν τοιουτοτρόπως πάντοτε φροντίζης, διασώζης τό πνευματικόν σου ἐμπόρευμα διασφαλίζων αὐτό εἰς τά ταμεῖα τοῦ οὐρανοῦ. 

 «ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ» 

Ἑβδομαδιαῖον Θρησκευτικόν Περιοδικόν Ὀρθοδόξου Οἰκοδομῆς. 

Ἐκδότης: + Ὁ Λαρίσης & Τυρνάβου Ἀμφιλόχιος τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Εὐλογίας χάριν. 

Συντάσσεται ὑπό ἐπιτροπῆς.