ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ! Ἀρ. φύλλου: 537 Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2023

 ΓΝΗΣΙΑ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΛΑΡΙΣΗΣ & ΤΥΡΝΑΒΟΥ

Εὐλογία τοῦ Σεβασμιωτάτου κ. Ἀμφιλοχίου

Σάββατο ΙΑ’ Λουκᾶ 

Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιβ’ 32-40

Εἶπεν ὁ Κύριος· Μή φοβοῦ τό μικρόν ποίμνιον· ὅτι εὐδόκησεν ὁ Πατήρ ὑμῶν δοῦναι ὑμῖν τήν βασιλείαν. Πωλήσατε τά ὑπάρχοντα ὑμῶν, καί δότε ἐλεημοσύνην. Ποιήσατε ἑαυτοῖς βαλάντια μή παλαιούμενα, θησαυρόν ἀνέκλειπτον ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ὅπου κλέπτης οὐκ ἐγγίζει, οὐδέ σής διαφθείρει. Ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός ὑμῶν, ἐκεῖ καί ἡ καρδία ὑμῶν ἔσται. Ἔστωσαν ὑμῶν αἱ ὀσφύες περιεζωσμέναι, καί οἱ λύχνοι καιόμενοι. καί ὑμεῖς ὅμοιοι ἀνθρώποις προσδεχομένοις τόν κύριον ἑαυτῶν πότε ἀναλύσει ἐκ τῶν γάμων, ἵνα, ἐλθόντος καί κρούσαντος, εὐθέως ἀνοίξωσιν αὐτῶ. Μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι, οὕς ἐλθών ὁ κύριος εὑρήσει γρηγοροῦντας. ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι περιζώσεται, καί ἀνακλινεῖ αὐτούς, καί παρελθών διακονήσει αὐτοῖς. Καί ἐάν ἔλθη ἐν τῆ δευτέρα φυλακῆ, καί ἐν τῆ τρίτη φυλακή ἔλθη, καί εὕρη οὕτω, μακάριοί εἰσιν οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι. Τοῦτο δέ γινώσκετε, ὅτι, εἰ ἤδει ὁ οἰκοδεσπότης ποία ὥρα ὁ κλέπτης ἔρχεται, ἐγρηγόρησεν ἄν, καί οὐκ ἄν ἀφῆκε διορυγῆναι τόν οἶκον αὑτοῦ. Καί ὑμεῖς οὖν γίνεσθε ἕτοιμοι, ὅτι ἧ ὥρα οὐ δοκεῖτε ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται. 

Ἑρμηνεία τοῦ Εὐαγγελίου ὑπό Ι. Θ. Κολιτσάρα 

 Εἶπεν ὁ Κύριος. Μή φοβεῖσθε σεῖς, πού εἶσθε μικρόν ποίμνιον, ἐν συγκρίσει πρός τό πολύ πλῆθος τῶν ἀπίστων, διότι ὁ Πατήρ σας εὐδόκησε νά δώση εἰς σᾶς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν. (Πολύ δέ περισσότερον θά σᾶς δώση τά πρόσκαιρα ἀγαθά). Ἐάν βλέπετε ὅτι τά ὑλικά ἀγαθά σᾶς γίνονται ἐμπόδιον διά τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν, πωλήσατε τά ὑπάρχοντά σας καί δῶστε τα ἐλεημοσύνην. Καί κάμετε ἔτσι διά τόν ἑαυτόν σας θησαυροφυλάκια πού δέν παλιώνουν ποτέ, θησαυρόν εἰς τούς οὐρανούς πού δέν χάνεται, ἐκεῖ ὅπου ὁ κλέπτης δέν πλησιάζει καί οὔτε ὁ σκόρος καταστρέφει. Διότι, ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας, ἐκεῖ θά εἶναι καί ἡ καρδία σας. Ἄς εἶναι ζωσμένη ἡ μέση σας καί τά λυχνάρια σας πάντοτε ἀναμμένα. Νά εἶσθε δηλαδή ἕτοιμοι καί ἄγρυπνοι νά ἐκτελῆτε τό θέλημα τοῦ Κυρίου, διά νά ἀποκτήσετε ἔτσι θησαυρούς εἰς τόν οὐρανόν. Καί σεῖς εἶσθε ὅμοιοι μέ ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι περιμένουν τόν κύριόν των, πότε θα ἐπιστρέψη ἀπό τούς γάμους, ὥστε, ὅταν ἔλθη καί κτυπήση τήν θύραν, νά τοῦ ἀνοίξουν ἀμέσως. Μακάριοι εἶναι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι, τούς ὁποίους, ὅταν ἔλθη ὁ Κύριος, θά τούς εὕρη νά ἀγρυπνοῦν. Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι αὐτός θά γίνη διάκονός των, θά ζώση τήν μέσην του, διά νά μή ἐμποδίζεται εἰς τάς κινήσεις του ἀπό τά ἐνδύματά του, θά τούς βάλη νά καθίσουν εἰς τήν τράπεζαν τοῦ φαγητοῦ καί αὐτός ὁ ἴδιος θά ἔλθη κοντά τους καί θά τούς ὑπηρετήση. Καί ἄν ἔλθη εἰς τό δεύτερον τετράωρον, τῆς νυκτός καί εἰς τό τρίτον τετράωρον, κατά τά ἐξημερώματα, καί τούς εὕρη ἔτσι, δηλαδή νά τόν περιμένουν ἄγρυπνοι, σᾶς λέγω, ὅτι εἶναι μακάριοι οἱ δοῦλοι ἐκεῖνοι. Τοῦτο δέ τό ξεύρετε καί σεῖς, ὅτι ἐάν ἐγνώριζε ὁ νοικοκύρης ποιά ὥρα ἔρχεται ὁ κλέπτης, θά ἔμενε ἄγρυπνος καί δέν θά ἄφινε νά ἀνοιχθῆ τρύπα εἰς τό σπίτι του, διά νά μπῆ μέσα ὁ κλέπτης καί νά κλέψη. Καί σεῖς λοιπόν νά εἶσθε πάντοτε ἕτοιμοι, διότι εἰς ὥραν κατά τήν ὁποίαν δέν γνωρίζετε, ἔρχεται ὁ υἱός τοῦ ἀνθρώπου» (εἴτε διά τοῦ θανάτου ἑνός ἑκάστου, εἴτε κατά τήν δευτέραν παρουσίαν

Ἀπόστολος κθ’ 

Πρός Ἐφεσίους Kεφάλαιον β΄ στίχοι 11-13 

Προκείμενον. Ἦχος πλ. β’. (Ψαλμός λα΄) 

Εὐφράνθητε ἐπί Κύριον καί ἀγαλλιᾶσθε, δίκαιοι. Στίχ. Μακάριοι ὧν ἀφέθησαν αἱ ἀνομίαι.

Ἀδελφοί, μνημονεύετε ὅτι ὑμεῖς ποτε τά ἔθνη ἐν σαρκί, οἱ λεγόμενοι ἀκροβυστία ὑπό τῆς λεγομένης περιτομῆς ἐν σαρκί χειροποιήτου, ὅτι ἦτε ἐν τῶ καιρῶ ἐκείνω χωρίς Χριστοῦ, ἀπηλλοτριωμένοι τῆς πολιτείας τοῦ Ἰσραήλ καί ξένοι τῶν διαθηκῶν τῆς ἐπαγγελίας, ἐλπίδα μή ἔχοντες καί ἄθεοι ἐν τῶ κόσμω. Νυνί δέ ἐν Χριστῶ Ἰησοῦ ὑμεῖς οἱ ποτέ ὄντες μακράν ἐγγύς ἐγενήθητε ἐν τῶ αἵματι τοῦ Χριστοῦ. 

Ἀλληλούϊα (γ΄) Ἦχος πλ. β’. (Ψαλμός ξδ’- ρα’). 

Στίχ. Μακάριοι οὕς ἐξελέξω καί προσελάβου, Κύριε. Καί τό μνημόσυνον αὐτῶν εἰς γενεάν καί γενεάν.

Ἑρμηνεία τοῦ Ἀποστόλου ὑπό Ι. Θ. Κολιτσάρα 

Ἀδελφοί, πρέπει νά ἐνθυμῆσθε ὅτι σεῖς, οἱ ἄλλοτε ἐθνικοί, πού δέν εἴχατε σαρκικῶς περιτμηθῆ καί δι’ αὐτό ἐλέγεσθε «ἀκροβυστία» ἀπό αὐτούς πού ἐλέγοντο «περιτομή», ἐπειδή εἶχαν περιτμηθῆ εἰς τήν σάρκα μέ χέρι ἀνθρώπου. Νά ἐνθυμῆσθε ὅτι κατά τόν καιρόν ἐκεῖνον ἐζούσατε χωρίς Χριστόν, ἀποξενωμένοι ἀπό τό θεοσύστατον πολίτευμα τῶν Ἰσραηλιτῶν καί ξένοι πρός τάς διαθήκας, μέ τάς ὁποίας ὁ Θεός ὑπέσχετο τήν λύτρωσιν διά τοῦ Χριστοῦ. Δέν εἴχατε καμμίαν ἐλπίδα περί σωτηρίας καί αἰωνίου ζωῆς, δέν ἐγνωρίζατε τόν ἀληθινόν Θεόν καί ἐζούσατε σάν ἄθεοι εἰς τόν κόσμον. Τώρα ὅμως διά τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ, σεῖς, οἱ ὁποῖοι ἄλλοτε ἐζούσατε μακράν ἀπό τόν Θεόν καί ἀπό τήν ἐλπίδα τῆς σωτηρίας, ἤλθατε πολύ κοντά διά τοῦ λυτρωτικοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ

Λόγος εἰς τόν Ἀπόστολον τοῦ Σαββάτου Ἐκ τῆς Φιλοκαλίας

Κανένας δέν μπορεῖ νά ἀγαπήσει τό Θεό μέ αἴσθηση καρδιᾶς, ἄν πρωτύτερα δέν Τόν φοβηθεῖ μέ ὅλη του τήν καρδιά. Γιατί ἡ ψυχή φτάνει σ΄ αὐτήν τήν ἀγάπη ἀφοῦ ἐξαγνιστεῖ καί μαλακώσει, κατά τρόπο, μέ τήν ἐνέργεια τοῦ φόβου. Δέν μπορεῖ ὅμως κανείς νά φτάσει στο φόβο τοῦ Θεοῦ, μέ τόν τρόπο πού εἴπαμε, ἄν δέν ἐγκαταλείψει κάθε φροντίδα τοῦ βίου. Γιατί ὅταν ὁ νοῦς βρεθεῖ σέ πολλή ἡσυχία καί ἀμεριμνία, τότε τόν ἐνοχλεῖ ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί τόν καθαρίζει ἀπό κάθε γήινο, γιά νά τόν φέρει σέ μεγάλη ἀγάπη τῆς ἀγαθότητας τοῦ Θεοῦ. Ὥστε ὁ φόβος ἀνήκει σ’ ἐκείνους πού βρίσκονται στό στάδιο τοῦ καθαρισμοῦ ἀπό τήν ἀμαρτία καί ἔχουν μιά μέτρια ἀγάπη. Ἡ τελεία ὅμως ἀγάπη ἀνήκει σ’ ἐκείνους πού ἔχουν καθαριστεῖ, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν φόβο· γιατί ἡ τελεία ἀγάπη διώχνει τόν φόβο. Ἀλλά, καί τά δύο, ὁ φόβος καί ἡ ἀγάπη, ἀνήκουν στούς δικαίους μόνο, οἱ ὁποῖοι μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καλλιεργοῦν τίς ἀρετές. Γι’ αὐτό ἡ Γραφή, ἀλλοῦ λέει: «Φοβηθεῖτε τόν Κύριον ὅλοι οἱ Ἅγιοί Του», κι ἀλλοῦ λέει: «Ἀγαπῆστε τόν Κύριον ὅλοι οἱ ὅσιοί Του»· γιά νά μάθομε καλά ὅτι στούς δικαίους πού καθαρίζονται ἀκόμη, ἀνήκει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ μέ μιά μέτρια ἀγάπη, ὅπως εἴπαμε, ἐνῶ ἡ τέλεια ἀγάπη ἀνήκει σέ ὅσους ἔχουν καθαριστεῖ. Σέ αὐτούς δέν ὑπάρχει ἴχνος κανενός φόβου, ἀλλά ἀκατάπαυστη φλογερή ἀγάπη καί προσκόλληση τῆς ψυχῆς στό Θεό μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅπως λέει καί ὁ προφήτης Δαβίδ: «Προσκολλήθηκε ἡ ψυχή μου σέ Σένα καί σ΄ ἀκολουθεῖ· μέ κράτησε τό δεξί Σου χέρι».

 Τά σωματικά τραύματα, ὅταν μείνουν ἀπεριποίητα καί σκληρυνθοῦν, δέν αἰσθάνονται τά φάρμακα τῶν γιατρῶν, ἐνῶ ὅταν καθαριστοῦν, ἐπηρεάζονται ἀπό τήν ἐνέργεια τοῦ φαρμάκου καί θεραπεύονται γρήγορα. Ἔτσι καί ἡ ψυχή, ὅσο δέν τήν ἐπιμελεῖται κανείς καί εἶναι ὁλόκληρη σκεπασμένη ἀπό τή λέπρα τῆς φιληδονίας, δέν μπορεῖ νά αἰσθανθεῖ τό φόβο τοῦ Θεοῦ, καί ἄν ἀκόμη κανείς ἀκατάπαυστα τῆς μιλάει γιά τό φοβερό δικαστήριο τοῦ Θεοῦ. ὅταν ὅμως ἀρχίσει μέ τή μεγάλη προσοχή καί ἐπιμέλεια νά καθαρίζεται, τότε αἰσθάνεται σάν ζωοποιό φάρμακο τό φόβο τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος τήν καίει μέ τούς ἐλέγχους τῆς συνειδήσεως στή φωτιά τῆς ἀπάθειας. Ἔτσι σιγά – σιγά καθαρίζεται ὥσπου νά φτάσει στήν τέλεια κάθαρση. Καί ὅσο λιγοστεύει ὁ φόβος, τόσο πληθαίνει ἡ ἀγάπη της, μέχρις ὅτου φτάσει στήν τέλεια ἀγάπη, ὅπου καθώς εἴπαμε δέν ὑπάρχει φόβος, ἀλλά ἀπάθεια πού κατορθώνεται ὅλη μέ τη δόξα τοῦ Θεοῦ. Ἄς εἶναι λοιπόν σ’ ἐμᾶς παντοτινό καύχημα καυχημάτων, πρῶτα ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἔπειτα ἡ ἀγάπη, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ὁλοκλήρωση τῆς τελειότητας πού νομοθετεῖ ὁ Χριστός.

Ἐκείνη ἡ ψυχή πού δέν ἔχει ἀπαλλαχθεῖ ἀπό τίς κοσμικές φροντίδες, οὔτε τό Θεό μπορεῖ νά ἀγαπήσει πραγματικά, οὔτε τόν διάβολο νά μισήσει ὅσο τοῦ ἀξίζει, γιατί ἔχει ἐπάνω της τή μέριμνα τοῦ βίου πού τήν κατασκεπάζει μέ τό βάρος της. Γι’ αὐτό ὁ νοῦς δέν μπορεῖ νά δικάσει μέ τήν κρίση του ὅσα ὁδηγοῦν στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἤ στό μῖσος τοῦ διαβόλου, ὥστε νά ἀποφασίσει χωρίς νά πλανηθεῖ. Γιά τόν καθένα λοιπόν εἶναι ὁπωσδήποτε χρήσιμη ἡ ἀναχώρηση.

 Τό ἰδιαίτερο χαρακτηριστικό τῆς καθαρῆς ψυχῆς εἶναι λόγος χωρίς φθόνο, ζῆλος χωρίς κακία καί ἀκατάπαυστος ἔρωτας τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ. Τότε καί ὁ νοῦς παραμένει μέσα στή διάνοιά του, πού ἔχει γίνει σάν ἕνα ὁλοκάθαρο μέσο κρίσεως, καί διευθετεῖ μέ ἀκρίβεια τίς πλάστιγγές του.

Πίστη χωρίς ἔργα καί ἔργα χωρίς πίστη θ’ ἀπορριφθοῦν ἐξίσου ἀπό τό Θεό. Πρέπει ὁ πιστός νά προσφέρει στόν Κύριο πίστη πού φανερώνεται μέ τά ἔργα. Ὁ πατέρας μας Ἀβραάμ δέ θά δικαιωνόταν ἀπό τήν πίστη του, ἄν δέν πρόσφερε ὡς καρπό της στό Θεό τό γιό του Ἰσαάκ.

Ἐκεῖνος πού ἀγαπᾶ τό Θεό, πιστεύει εἰλικρινά καί ἐκτελεῖ τά ἔργα τῆς πίστεως μ’ εὐσέβια. Ἐκεῖνος ὅμως πού πιστεύει μόνο, χωρίς νά ἔχει ἀγάπη, καί αὐτή τήν πίστη πού νομίζει ὅτι ἔχει, δέν τήν ἔχει. Ἡ πίστι του εἶναι ἐλαφρή, γιατί δέν ἔχει τό βάρος καί τή δόξα τῆς ἀγάπης. Ἄρα ἡ συγκεφαλαίωση ὅλων τῶν ἀρετῶν εἶναι ἡ πίστη πού γίνεται πράξη μέ τήν ἀγάπη

Ὁ βυθός τῆς πίστεως, ὅταν τόν ἐρευνᾶ κανείς μέ περιέργεια, ἀναταράζεται, ἐνῶ ὅταν τόν παρατηρεῖ κανείς μέ ἁπλῆ καί ἀπονήρευτη διάθεση, μένει γαλήνιος. Καί τοῦτο γιατί τό βάθος τῆς πίστεως μοιάζει μέ τό νερό τῆς λήθης, ὅπου λησμονοῦνται ὅλα τά κακά, καί δέν ἐπιτρέπει νά τό ἐξετάζει κανείς μέ περιέργεια. Ἄς πλέομε λοιπόν στό πέλαγος τῆς πίστεως μέ ἁπλότητα στή διάνοιά μας, γιά νά μπορέσομε  ἔτσι νά φτάσομε στό λιμάνι τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ.

Κανείς δέν μπορεῖ νά ἀγαπᾶ ἤ νά πιστεύει εἰλικρινά, ἄν δέν ἔχει κατήγορο τή συνείδησή του. Ὅταν ἡ συνείδησή μας εἶναι ταραγμένη ἀπό τούς ἐλέγχους της, τότε ὁ νοῦς δέν ἀφήνεται νά αἰσθανθεῖ τήν εὐωδία τῶν ὑπερκοσμίων ἀγαθῶν, ἀλλά πέφτει σέ ἀμφιβολία καί διχάζεται. Καί ἔχει θερμή ἐπιθυμία γι’ αὐτά, λόγω τῆς προηγούμενης ἐμπειρίας τῆς πίστεως, ἀλλά δέν μπορεῖ νά τά φτάσει μέ τήν ἀγάπη καί μέ αἴσθηση τῆς καρδιᾶς, ἐξαιτίας τῶν ἐλέγχων τῆς συνειδήσεως. Ἐν τούτοις, ἀφοῦ καθαρίσομε τούς ἑαυτούς μας θέ θερμότερη προσοχή, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, θά ἐπιτύχομε τό ποθούμενο μέ μεγαλύτερη πείρα.

Ὅπως οἱ αἰσθήσεις τοῦ σώματος μᾶς παρακινοῦν μέ βίαιο τρόπο πρός αὐτά πού μᾶς φαίνονται καλά, ἔτσι καί ἡ αἴσθηση τοῦ νοῦ, ὅταν γευθεῖ τή θεία ἀγαθότητα, συνηθίζει νά μᾶς ὁδηγεῖ πρός τά ἀόρατα ἀγαθά. Τό καθένα ἀπό αὐτά ὀρέγεται ἐκεῖνα μέ τά ὁποῖα συγγενεύει. Ἡ ψυχή ὡς ἀσώματη ἐπιθυμεῖ τά οὐράνια ἀγαθά, ἐνῶ τό σῶμα ὡς χῶμα πού εἶναι ἐπιθυμεῖ τήν ἐπίγεια ἀπόλαυση. Λοιπόν, τότε θά δοκιμάσομε χωρίς πλάνη τήν ἄυλη αἰσθηση, ὅταν μπορέσομε νά λεπτύνομε τήν ὕλη (τό σῶμα) μέ τούς κόπους τῆς ἀσκήσεως.

 Ἡ ἐνέργεια τῆς θείας γνῶσεως μᾶς διδάσκει ὅτι μία φυσική αἴσθηση ὑπάρχει στήν ψυχή, ἀλλά λόγω τῆς παρακοῆς τοῦ Ἀδάμ διαιρεῖται σέ δύο ἐνέργειες. Ἐπίσης ὅτι μία καί ἁπλῆ εἶναι ἡ αἴσθηση, ἡ ὁποία δίνεται στήν ψυχή ἀπό τό ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτή τήν πνευματική αἴσθηση κανείς δέν μπορεῖ νά γνωρίσει, παρά μόνον ἐκεῖνοι πού ἐλευθερώνονται μέ χαρά ἀπό τά καλά τοῦ βίου, γιά τήν ἐλπίδα τῶν μελλόντων ἀγαθῶν, καί μέ τήν ἐγκράτεια μαραίνουν κάθε ὄρεξη τῶν σωματικῶν αἰσθήσεων. Μόνο σ’ αὐτούς; Λόγω τῆς ἀμεριμνίας, ὁ νοῦς κινεῖται μ’ εὐρωστία καί μπορεῖ νά αἰσθάνεται, μέ τρόπο ἀνέκφραστο, τήν θεία ἀγαθότητα· καί τότε, ἀνάλογα μέ τήν προκοπή του, ὁ νοῦς μεταδίδει τή χαρά του καί στό σῶμα καί αἰσθάνεται ἄπειρη ἀγαλλίαση καθώς δοξολογεῖ μέ ἀγάπη τό Θεό. «Σ’ Αὐτόν, λέει, ἔβαλε ἡ καρδία μου τήν ἐλπίδα της καί βρῆκε βοήθεια καί ξαναβλάστησε ἡ σάρκα μου· καί μέ τό θέλημά μου θά Τόν δοξολογήσω». Ἡ χαρά πού ἔρχεται τότε στήν ψυχή καί στό σῶμα εἶναι ἀλάνθαστη ὑπενθύμηση τῆς ἀθάνατης ζωῆς.

Οἱ ἀγωνιζόμενοι πρέπει νά διατηροῦν πάντοτε ἀτάραχη τή διάνοιά τους, γιά νά μπορεῖ ὁ νοῦς νά διακρίνει τούς λογισμούς πού περνοῦν ἀπ’ αὐτόν· καί τούς καλούς πού τούς στέλνει ὁ Θεός, νά τούς ἀποθηκεύει στά ταμεῖα τῆς μνήμης, ἐνῶ τούς κακούς καί δαιμονικούς νά τούς ἀπορρίπτει. Ὅταν ἡ θάλασσα ἔχει γαλήνη, οἱ ψαράδες διακρίνουν τί κινεῖται ὥς κάτω στό βυθό καί σχεδόν τίποτε δέν τούς διαφεύγει ἀπό τίς κινήσεις τῶν ψαριῶν. Ὅταν ὅμως ταράζεται ἀπό τούς ἀνέμους, κρύβει ἐξαιτίας τῆς ταραχῆς ὅσα ἀφήνει νά φαίνονται τόν καιρό τῆς γαλήνης· καί βλέπομε τότε ἀνίσχυρη τήν τέχνη τῶν ψαράδων. Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τό νοῦ πού ἀσχολεῖται σέ θεῖες θεωρίες, καί μάλιστα ὅταν ταράζεται τό βάθος τῆς ψυχῆς ἀπό τήν ἄδικη ὀργή.

Ὁ Ἀόρατος Πόλεμος 

Τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου

Μέ ποῖον τρόπον τό πρωΐ ξημερώνοντας πρέπει νά βγαίνη εἰς τόν κόσμον 

ὁ στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ διά νά πολεμῆ.

Ἀφοῦ ἐξυπνήσης τό πρωΐ καί ἀφοῦ προσευχηθῆς ἀρκετήν ὥραν λέγοντας «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με», τό πρῶτον πρᾶγμα, πού ἔχεις νά στοχασθῆς, εἶναι τοῦτο: τό νά σοῦ φανῆ πώς βλέπεις τόν ἑαυτόν σου περικλεισμένον μέσα εἰς ἕνα τόπον καί στάδιον, τό ὁποῖον δέν εἶναι ἄλλο, παρά ἡ ἰδία σου καρδία καί ὅλος ὁ ἐσωτερικός ἄνθρωπος· μέ αὐτήν τήν συμφωνίαν, ὅτι ὅποιος ἐκεῖ δέν πολεμήση, θά μένη πάντοτε ἀποθαμένος· καί μέσα εἰς αὐτό λογᾶσαι πώς βλέπεις ἐμπρός σου ἐκεῖνον τόν ἐχθρόν καί ἐκείνην τήν κακήν σου ὄρεξιν, τήν ὁποίαν ἀπεφάσισες διά νά πολεμήσης καί εἶσαι ἕτοιμος νά πληγωθῆς καί νά ἀποθάνης μόνον νά τήν νικήσης. Καί ἀπό μέν τό δεξιόν μέρος τοῦ σταδίου νόμισον πώς βλέπεις τόν νικηφόρον σου Ἀρχιστράτηγον, τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν μέ τήν Παναγίαν του Μητέρα καί μέ πολλά Τάγματα Ἀγγέλων καί Ἁγίων καί μάλιστα μέ τόν Ἀρχάγγελον Μιχαήλ· ἀπό δέ τό ἀριστερόν πώς βλέπεις τόν καταχθόνιον διάβολον μέ τούς ἰδικούς του δαίμονας, διά νά σηκώσουν τό πάθος ἐκεῖνο καί τήν κακήν ὀρέξιν κατεπάνω σου καί νά σέ παρακινήσουν νά ἀφήσης τόν πόλεμον καί νά ὑποταχθῆς εἰς αὐτό· φαντάσου καί πώς ἀκούεις μίαν φωνήν, ὡσάν ἀπό τόν φύλακά σου Ἄγγελον, νά σοῦ λέγη ἔτσι: «Ἐσύ σήμερον ἔχεις νά πολεμήσης κατά τούτου τοῦ πάθους καί τῶν ἄλλων σου ἐχθρῶν· καί μή δειλιάση τελείως ἡ καρδία σου καί φύγης ἀπό τόν πόλεμον διά φόβον ἤ ἄλλην συστολήν κατ’ οὐδένα τρόπον· διότι ὁ Κύριός μας καί Ἀρχιστράτηγός σου Ἰησοῦς στέκει ἐδῶ συντροφιασμένος μαζί μέ ὅλους τούς χιλιάρχους καί ἑκατοντάρχους του, μέ ὅλα του τά ἔνδοξα τάγματα, διά νά πολεμήση ὅλους τούς ἐχθρούς σου καί νά μή τούς ἀφήση νά σέ δυναστεύσουν ἤ νά σέ νικήσουν· «Κύριος, φησί, πολεμήσει περί ὑμῶν»· (Ἔξοδ. ιδ΄ 14). Ὅθεν στέκου στερεός, βίασε τόν ἑαυτόν σου, ὑπόφερε τό βάσανον, πού θέλεις αἰσθανθῆ καμμίαν φοράν· φώναζε πολλάκις ἀπό τά σπλάγχνα τῆς καρδίας σου· «μή παραδῶς με εἰς ψυχάς θλιβόντων με» (Ψαλμ. κστ΄ 18). Κρᾶζε τόν Κύριόν σου καί τήν Παρθένον καί ὅλους τούς Ἁγίους καί Ἁγίας· καί ἐξάπαντος θέλεις νικήσει· λέγει γάρ· «Γράφω ὑμῖν νεανίσκοι, ὅτι νενικήκατε τόν πονηρόν» (Ἰωάν. α΄ Ἐπιστ. β΄ 13). Καί ἄν σύ εἶσαι ἀδύνατος καί κακά συνειθισμένος, οἱ δέ ἐχθροί σου εἶναι δυνατοί καί πολλοί, ἀλλά πολύ περισσότερες εἶναι οἱ βοήθειες ἐκείνου, πού σέ ἔπλασε καί σέ ἐλύτρωσε καί ἀσυγκρίτως δυνατώτερος εἶναι ὁ Θεός εἰς τόν πόλεμον τοῦτον· ὡς γέγραπται: «κύριος κραταιός καί δυνατός ἐν πολέμω» (Ψαλμ. κγ΄ 8). Καί περισσότερον πόθον ἔχει αὐτός νά σέ σώση, παρά πού ἔχει ὁ ἐχθρός νά σέ ἀπολέση. Διά τοῦτο πολέμα καί μή βαρεθῆς ποτέ σου τόν κόπον. Διότι ἀπό τόν κόπον καί ἀπό τήν βίαν καί τό βάσανον, πού αἰσθάνεσαι διά τήν ἕξιν, πού ἔκαμες εἰς τό κακόν, γεννᾶται ἡ νίκη καί ὁ μεγάλος θησαυρός, μέ τόν ὁποῖον ἀγοράζεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί ἑνώνεται ἡ ψυχή διά παντός μέ τόν Θεόν.

Λοιπόν ἄρχισε εἰς τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ νά πολεμῆς μέ τά ἄρματα τῆς ἀπιστίας τοῦ ἑαυτοῦ σου καί τῆς ελπίδος καί θάρρους εἰς τόν Θεόν σου, μέ τήν προσευχήν καί μέ τήν γύμνασιν· μάλιστα δέ μέ τό ἄρμα τῆς καρδιακῆς καί νοερᾶς Προσευχῆς, τό ὁποῖον εἶναι τό «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ», ὄνομα τόσον φοβερόν, πού ὡσάν μάχαιρα δίστομος στρεφόμενον μέσα εἰς τήν καρδίαν μαστίζει καί κατακόπτει τούς δαίμονας καί τά πάθη· δι’ ὅ καί περί τούτου εἶπεν ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: «Ἰησοῦ ὀνόματι, μάστιζε πολεμίους». Μέ αὐτά πολέμει ἐκεῖνον τόν ἐχθρόν καί ἐκεῖνο τό πάθος καί τήν κακήν ὄρεξιν, πού σέ πολεμεῖ καί τήν ὁποίαν εἶσαι ἀποφασισμένος νά νικήσης κατά τήν τάξιν, δηλαδή πότε μέ τήν άντίστασιν νά τήν πληγώνης εἰς θάνατον, πότε μέ τό μῖσος, πότε μέ τάς πράξεις τῆς ἐναντίας ἀρετῆς· καί οὕτω νά  κάμης πρᾶγμα ἀρεστόν εἰς τόν Θεόν σου, ὅστις μέ ὅλην τήν θριαμβεύουσαν ἐν οὐρανοῖς ἐκκλησίαν στέκει ἀοράτως καί βλέπει τόν πόλεμόν σου· διά τόν ὁποῖον πόλεμον δέ πρέπει νά λυπῆσαι, συλλογιζόμενος ἀφ’ ἑνός μέν τό χρέος πού ἔχομεν ὅλοι μας νά δουλεύωμεν καί νά ἀρέσωμεν εἰς τόν Θεόν, ἀφ’ ἑτέρου δέ τήν ἀνάγκην πού ἔχομεν νά πολεμοῦμεν, καθώς σοῦ προεῖπον. Διότι, ἄν ἀπό τοῦτον τόν πόλεμον φύγωμεν, ἐξάπαντος μέλλομεν νά θανατωθῶμεν. Ἔπειτα καί ἄν φύγης πρός ὥραν ἀπό τόν κατά τόν Θεόν αὐτόν πόλεμον ὡσάν ἀποστάτης καί δοθῆς εἰς τόν κόσμον καί εἰς τάς τρυφάς καί ἀναπαύσεις τῆς σαρκός, ἀλλ’ ὕστερον καί στανικῶς σου πάλιν ἔχεις νά πολεμήσης· καί μέ τόσες ἐναντιότητες, πού πολλάκις νά ἱδρώνη τό πρόσωπόν σου καί νά καταπληγώνεται ἡ καρδίαν μέ θανατηφόρους λυποθυμίας· πότε; ἐν τῶ καιρῶ τοῦ γηρατείου καί τοῦ θανάτου σου. Ὅταν οἱ δαίμονες καί ὅλα τά πάθη σου εἶναι δυνατόν νά σέ περικυκλώσουν. Καί τόσον νά σέ κατατροπώσουν, πού ἐσύ μή δυνάμενος ποῖον πρῶτον νά ἀντιπολεμήσης, ἔχεις νά παραδοθῆς εἰς αἰώνιον θάνατον. Ὅθεν μή γίνης τόσον μωρός, ἀγαπητέ, πού νά θέλης νά πολεμῆς τότε εἰς ἕνα καιρόν ἀνωφέλευτον· ἀλλ’ ὡσάν φρόνιμος ὑπόμεινον τώρα τόν κόπον τοῦ πολέμου, διά νά νικήσης νά στεφανωθῆς καί νά ἑνωθῆς μέ τόν Θεόν καί ἐδῶ καί ἐκεῖ εἰς τήν βασιλείαν του τήν οὐράνιον: «Μνήσθητι τοῦ Κτίσαντός σε ἐν ἡμέραις νεότητός σου· ἕως ὅτου μή ἔλθωσιν αἱ ἡμέραι τῆς κακίας σου· καί φθάσωσι τά ἔτη, ἐν οἷς ἐρεῖς· οὐκ ἔστι μοι ἐν αὐτοῖς θέλημα» (Ἐκκλ. ιβ΄ 1). 

Ὅσοι αὐτοεξευτελίζονται θεωροῦνται ἄξιοι τιμῆς ἀπό τόν Θεόν. 

Ἐκ τοῦ «Εὐεργετινοῦ» 

Εἰς κάποιο Κοινόβιον ἐζοῦσεν ἕνας νέος Μοναχός ὀνομαζόμενος Εὐφρόσυνος. Ἐπειδή δέ εὑρίσκετο συνεχῶς ἀνακατωμένος μέ τήν στάκτην καί τήν ἀσβόλην (καπνιάν), οἱ πολλοί δέν ἔδιδον εἰς αὐτόν καμμίαν προσοχήν· ἔτσι κατώρθωνε νά ἀποκρύπτη τήν λαμπράν ἀρετήν του. Διότι μέ τό νά εἶναι πάντοτε γεμᾶτος στάκτην καί μαυρισμένος ἀπό τήν καπνιάν, ἐγελοῦσαν μαζί του καί τόν ἐνέπαιζαν οἱ ἀμελέστεροι ἀδελφοί, οἱ ὁποῖοι τόν περιέλουαν συνεχῶς μέ πειράγματα, ὕβρεις καί χλευασμούς· ἐλάμβανον δέ ἀφορμήν πρός τοῦτο ἀπό τά εὐτελῆ ἐνδύματά του, τό ἤρεμον πρόσωπόν του, τήν σιωπήν του καί τήν ἀνεξικακίαν του καί ἔτσι χωρίς φόβον τόν ἐνέπαιζαν, τήν ἐξητεύλιζαν καί τόν ἐκτυποῦσαν ἀκόμη.

Ἐκεῖνος ὅμως μολονότι ἤκουε καί ὑφίστατο αὐτά κάθε ὥραν ἀπό τούς πολλούς, τά ὑπέμενε μέ γενναιότητα, χωρίς νά ἀντιμιλήση ποτέ σέ κανένα, ἤ νά κατηγορήση κανένα, ἤ νά θυμώση δι’ ὅσα ἐντελῶς ἄδικα τόν ὕβριζαν καί τόν ἐκτυποῦσαν ἀκόμη.

Ὁ Ἡγούμενος λοιπόν τοῦ Μοναστηρίου ἐκείνου, ὁ ὁποῖος εἰς ὅλα ἐπολιτεύετο ὅπως ἤθελεν ὁ Θεός καί ἔτσι εἶχεν ἀποκτήσει μεγάλην παρρησίαν πρός τόν Θεόν, ἐβασανίσθη κάποτε ἀπό τόν ἑξῆς λογισμόν: Ἐπεθύμησε, δηλαδή νά μάθη ἀκριβῶς, ποῖος ἀπό τό Μοναστήρι του, ἤ τό πνευματικόν του ποίμνιον εἶναι ἀνώτερος, κατά τήν ἀρετήν, ἀπό τούς ὑπολοίπους ἀδελφούς καί διαφέρει ἀπό τούς ἄλλους κατά τήν ἐφαρμογήν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ.

 Ἐπειδή λοιπόν προσηύχετο μόνος του μίαν νύκτα, περιέπεσεν εἰς ἔκστασιν καί ἀνηρπάγη εἰς κάποιον τόπον, ὁ ὁποῖος εἶχεν ἀπερίγραπτον χάριν καί ἐπροκαλοῦσε μεγάλην εὐχαρίστησιν· ἦτο δηλαδή γεμᾶτος ἀπό κάποιαν θαυμαστήν εὐωδίαν καί ἐστολίζετο ἀπό κάθε εἴδους δένδρα. Οἱ καρποί τῶν δένδρων αὐτῶν δέν ἦσαν ὅμοιοι μέ κανένα ἀπό τούς καρπούς τῶν γνωστῶν δένδρων, ἀλλά τελείως διαφορετικοί κατά τήν ὡραιότητα καί τό μέγεθος, ἀνώτεροι ἀπό κάθε περιγραφήν. Ἔτρεχε δέ κάτω ἀπό τά δένδρα αὐτά καθαρώτατον νερόν καί ἦτο πράγματι ἐξαισία ἡ θέα καί ἡ ὡραιότης τοῦ τόπου.

Ὁ Ἡγούμενος, ὁ ὁποῖος ἔβλεπεν ὅλα αὐτά, εὐχαριστοῦσε τόν αἴτιον τῶν ἀγαθῶν Θεόν καί ἐκαλοτύχιζε τόν ἑαυτόν του, διότι ἠξιώθη μιᾶς τόσον μεγάλης τιμῆς. Ἐπιθυμήσας κατόπιν τούς θαυμασίους ἐκείνους καρπούς, ἔτρεξε νά πιάση μερικούς ἀπό αὐτούς, ἀλλά δέν ἠμποροῦσε· διότι οἱ καρποί, μαζί μέ τά κλαδιά, ἐπήγαιναν ὑψηλά. Ἀφοῦ δέ ἐδοκίμασε πολλάς φοράς νά πραγματοποιήση τήν ἐπιθυμίαν του, χωρίς ἀποτέλεσμα, καί ἔμεινε μέ ἄδεια χέρια κάτω ἀπό τά δένδρα, βλέπει τόν νέον ἐκεῖνον ἀδελφόν, τόν ὠνοματισμένον μέ τό ὄνομα τῆς χαρᾶς, τόν Εὐφρόσυνον, μέσα εἰς ἐκεῖνον τόν τερπνότατον Παράδεισον νά πορεύεται ἐμπρός ἀπό αὐτόν καί νά ἀπολαμβάνη ἄφθονα ὅλα ὅσα εὑρισκοντο ἐκεῖ, νά γέρνουν ἐμπρός του τά κλαδιά καί νά τοῦ προσφέρουν ἑτοίμους τούς καρπούς των, διά νά κόψη καί νά φάγη ὅποιον ἤθελε.

Ἔκπληκτος λοιπόν ἀπό αὐτό τό παράδοξον θέαμα, τοῦ λέγει:

Παιδί μου, Εὑφρόσυνε, ποῖος σέ ἔφερε καί τοῦ ἐπέτρεψε νά μένης ἐδῶ;

 Καί ἐκεῖνος μέ γελαστόν πρόσωπον τοῦ ἀπαντᾶ: 

-Πάτερ, ὁ μόνος φιλάνθρωπος, ὁ Θεός, μοῦ ἐνεπιστεύθη αὐτά τά ἀγαθά πού βλέπεις, νά τά ἀπολαμβάνω καί νά τά ἔχω ὑπό τήν ἐξουσίαν μου. 

Ὁ Ἡγούμενος εἶπεν ἐκ δευτέρου: 

-Καί ἠμπορεῖς τώρα νά μοῦ δώσης κάτι ἀπό αὐτά; 

-Πάρε, Πάτερ, ὅσα θέλεις, ἀπήντησεν ὁ Εὐφρόσυνος.

 -Ὄχι, παιδί μου, εἶπεν ὁ Ἡγούμενος· διότι ἄν καί πολλάκις τό ἐδοκίμασα, δέν ἠμπόρεσα. 

Τότε ὁ Εὐφρόσυνος, ἀφοῦ ἐπλησίασεν ἕνα δένδρον μέ θάρρος καί ἐπῆρε, μέ τό χέρι του, ἀπό τούς καρπούς του, ἦσαν δέ μῆλα ἐξαίσια, πράγματι, νά τά βλέπης καί νά τά μυρίζης, ἔδωσε τρία ἀπό αὐτά εἰς τόν Γέροντα. 

Ὁ Ἡγούμενος, ἀφοῦ τά παρέλαβε μέ πολλήν χαράν, συνῆλθεν ἀμέσως ἀπό τήν ὀπτασίαν, καί εὑρῆκε πραγματικά εἰς τά χέρια του τά τρία ἐκεῖνα μῆλα. Γεμᾶτος δέ φρίκην καί τρέμων ὁλόκληρος, διέταξεν ἀμέσως νά κτυπήση τό τάλαντον· καί τότε μέν, ἀφοῦ ἔκαμε τήν πρωϊνήν ἀκολουθίαν μαζί μέ τούς ἀδελφούς, δέν εἶπεν εἰς κανένα τίποτε ἀπό ὅσα εἶδεν. 

Ὅταν ὅμως ἔφθασεν ἡ ὥρα τῆς Θείας Λειτουργίας καί εἶχαν συγκεντρωθῆ εἰς τόν Ναόν οἱ ἀδελφοί καί ἀφοῦ ἐλειτούργησεν ὁ ἴδιος καί ἐτέλεσε μαζί μέ τούς ἀδελφούς τήν θείαν Μυσταγωγίαν, μετά τήν ἀπόλυσιν, ἐστάθη ἐμπρός εἰς τήν Ἁγίαν Τρἀπεζαν καί φέρων ἀκόμη τήν ἱερατικήν του στολήν, διέταξε νά καλέσουν τόν ἀδελφόν Εὐφρόσυνον. 

Μερικοί τότε ἀπό τούς ἀδελφούς ἔτρεξαν εἰς τό μαγειρεῖον καί γρήγορα – γρήγορα τόν ἔφεραν καί τόν ὡδήγησαν ἐμπρός εἰς τόν ἡγούμενον ἔτσι καθώς ἦτο μουντζουρωμένος εἰς τό πρόσωπον καί τά ἐνδύματά του γεμᾶτα ἀπό τήν στάκτην καί τήν ἀσβόλην (μουντζούρα) τοῦ μαγειρίου. 

Τόν ἐρωτᾶ λοιπόν ὁ Ἡγούμενος: -Παιδί μου, ποῦ εὑρίσκεσο αὐτήν τήν νύκτα;

 Ἐκεῖνος ἐχαμήλωσε τήν κεφαλήν πρός τήν γῆν καί δέν ἀπαντοῦσε καθόλου. Ἐπειδή ὅμως ὁ Ἡγούμενος ἐπέμενε πολύ εἰς τήν ἐρώτησιν καί τόν ἐβίαζε νά ἀπαντήση, ὁ νέος, γεμᾶτος δάκρυα, μέ ἤρεμον καί ταπεινήν φωνήν τοῦ ἀπήντησε: 

-Δέν γνωρίζεις, Πάτερ, πού εὑρισκόμεθα καί οἱ δύο; Τότε ὁ Ἡγούμενος, κυριευθείς ἀπό φρίκην, παρουσίασεν ἀμέσως τά τρία μῆλα καί τόν ἐρωτᾶ: -Μήπως τά ἀναγνωρίζεις αὐτά; 

-Ναι, Πάτερ, ἀπαντᾶ ὁ Εὐφρόσυνος· διότι γνωρίζεις, ὅτι ἐγώ σοῦ τά ἔδωσα, ἐπειδή μέ διέταξες. 

Λέγει λοιπόν πρός αὐτόν, ἐνώπιον ὅλων ὁ Ἡγούμενος: -Παιδί μου, Εὐφρόσυνε, εἶσαι μακάριος, διότι ἔχεις ἀξιωθῆ νά ἀπολαμβάνης τέτοια ἀγαθά· δι’ αὐτό σέ παρακαλῶ νά γίνης προστάτης καί τῆς ἰδικῆς μου ἀθλίας ψυχῆς. 

Ἐν συνεχεία διηγήθη εἰς τούς ἀδελφούς ἐκεῖνα πού εἶδεν εἰς τήν ὀπτασίαν. Κατόπιν ἔπεσεν εἰς τούς πόδας τοῦ Εὐφροσύνου, ἐνῶ ἐκεῖνος ἐστενοχωρεῖτο πάρα πολύ δι’ αὐτό πού ἐγίνετο καί, ὡσάν νά ἔπαθε μεγάλον κακόν, ἔκλαιε μέ στεναγμούς, διά τήν ὑπερβολικήν τιμήν καί ὁλόκληρος συνεταράσσετο ἀπό τούς θρήνους καί τά δάκρυα. 

Κατόπιν ὁ ἡγούμενος τόν ἔπιασεν ἀπό τό χέρι καί τόν ὡδήγησαν εἰς τό ἱερόν. Ἐκεῖ ἀφοῦ ἔκοψεν εἰς μικρά τεμάχια, μέσα εἰς ἕνα ἱερόν σκεῦος, τά τρία ἐκεῖνα μηλα, ἔδωσεν ἀπό αὐτά εἰς ὅλους τούς ἀδελφούς. 

Ὁ δέ νέος, ἐπειδή δέν ἠμποροῦσε νά δέχεται τά τιμάς καί τά ἐγκώμια ἐκ μέρους ὅλων, ἔφυγεν κρυφά ἀπό τό Μοναστήρι καί ἐξηφανίθη, διότι ἐθεωροῦσε τούς ἐπαίνους τῶν ἀνθρώπων ὡς κατηγορίας καί μεγίστην βλάνην τῆς ψυχῆς. Διά τοῦτο ἐπροτίμησε, μέ πολλήν σύνεσιν, διά νά ἐπιτύχη τήν σωτηρίαν του, νά φύγη μακράν ἀπό αὐτάς τάς τιμάς.

«ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ» Ἑβδομαδιαῖον

 Θρησκευτικόν Περιοδικόν Ὀρθοδόξου Οἰκοδομῆς. 

Ἐκδότης: + Ὁ Λαρίσης & Τυρνάβου Ἀμφιλόχιος τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. 

Εὐλογίας χάριν. 

Συντάσσεται ὑπό ἐπιτροπῆς.