Κώστας Σπέρας, μιὰ λησμονημένη μορφὴ τοῦ ἐθνικοῦ Συνδικαλισμοῦ!

 Ὁ Κώστας Σπέρας γεννήθηκε στὴν Σέριφο τὸ 1893. Τὸ 1907 μετακινήθηκε στὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου φοίτησε στὸ Λεόντειο Λύκειο, ἐνῷ ἀργότερα ἐγκαταστάθηκε στὸ Κάϊρο, ὅπου ἐργάστηκε ὡς καπνεργάτης καὶ ἦρθε σὲ ἐπαφὴ μὲ ἀνατρεπτικὲς ἰδέες τῆς ἐποχῆς. 

Ὅταν ἐπέστρεψε στὴν Ἑλλάδα, συμμετεῖχε τὸ 1910 στὴν δημιουργία τοῦ Ἐργατικοῦ Κέντρου τῆς Ἀθήνας, καθὼς καὶ στὸ Σοσιαλιστικὸ Κέντρο. Τὸ 1914 συμμετέχει στὴν ἀπεργία της Καβάλας καὶ γιὰ τὴν δράση του κλείστηκε στὶς φυλακὲς τῆς Τρίπολης. Τὸν Ἰούνιο τοῦ 1916 ὁ Σπέρας ἐπέστρεψε στὴν Σέριφο. Ἐκεῖ πρωτοστάτησε στὴν δημιουργία τοῦ τοπικοῦ Σωματείου Ἐργατῶν Μεταλλευτῶν Σερίφου, καὶ ἔγινε ὁ πρῶτος Πρόεδρος του. Ἐξ αἰτίας τῶν ἄθλιων συνθηκῶν κάτω ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἐργάζονταν οἱ μεταλλωρύχοι καὶ λόγῳ τῆς ὑψηλῆς θνησιμότητας τῶν ἐργατῶν, τὸ Σωματεῖο προχώρησε σὲ γενικὴ ἀπεργία στὸ νησί. Ἡ ἀπεργία αὐτὴ ὑπῆρξε ἰδιαίτερα δυναμικὴ γιὰ τὴν ἐποχή της καὶ κατέληξε σὲ γενικευμένη ἐξέγερση, ἡ ὁποία ἔμεινε γνωστὴ ὡς Ἐξέγερση τῆς Σερίφου. Μελανὸ σημεῖο τῆς ἐξέγερσης πάντως, ὑπῆρξε ἡ ἔκκληση τῶν ἐργατῶν πρὸς τὶς δυνάμεις τῆς Ἀντάντ, ὥστε αὐτὲς νὰ παράσχουν συνδρομὴ στὸν ἀγῶνα τους. 

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν συγκρούσεων μὲ τὴν χωροφυλακή, ὑπῆρξαν ὀκτὼ νεκροὶ καὶ δεκάδες τραυματίες, ἀλλὰ καὶ μερικὴ ἱκανοποίηση τῶν αἰτημάτων των μεταλλωρύχων. Ὁ ἴδιος ὁ Σπέρας φυλακίστηκε στὸ φρούριο Φιρκὰ τῶν Χανίων. Τὸ 1918 συμμετεῖχε στὴν ἵδρυση τόσο τῆς ΓΣΕΕ, ὅσο καὶ τοῦ ΣΕΚΕ. Στὴν ἵδρυση τῆς ΓΣΕΕ ἔλαβε πρῶτος τὸν λόγο, ὅπου καὶ ὑποστήριξε τὴν ἄποψη ὅτι ἡ συνομοσπονδία πρέπει νὰ ἀσχολεῖται μόνο μὲ τὰ ἐργατικὰ ζητήματα, καὶ ὄχι μὲ θέματα ποὺ ἀφοροῦν τὴν πολιτική. Παράλληλα, στὸ συνέδριο τοῦ κόμματος τὸ 1920, μαζὶ μὲ τοὺς Εὐάγγελο Παπαναστασίου καὶ Ἰωάννη Φανουράκη, ἐναντιώθηκε στὴν συμμετοχὴ τοῦ κόμματος στὸ κοινοβούλιο. 

Τὸ 1920 ὁ Σπέρας ἐπιχειρεῖ νὰ ἱδρύσει σὲ συνδιάσκεψη, τὴν Ὁμοσπονδία Μεταλλωρύχων καὶ Ἀνθρακωρύχων. Ἐπιπλέον, στὰ πλαίσια τῆς ΓΣΕΕ ὁ Σπέρας ὑποστήριξε τὴν ἄποψη πὼς τὰ Σωματεῖα θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἀποσυνδεδεμένα ἀπὸ τὰ κόμματα, ἀναθεωρῶντας τις παλαιότερες ἀπόψεις του. Τὴν ἴδια χρονιὰ διαγράφηκε ὡς "ἀντικομματικὸ στοιχεῖο" ἀπὸ τὸ ΣΕΚΕ. Τὸ 1922 ὁ Σπέρας προχώρησε στὴν δημιουργία τοῦ Ἀνεξάρτητου Ἐργατικοῦ Κόμματος, τὸ ὁποῖο συνεργάστηκε μὲ ἄλλες πρώην φράξιες τοῦ ΣΕΚΕ. 

Στοὺς ἑορτασμοὺς τῆς Πρωτομαγιᾶς ἀπὸ τὸ Ἐργατικὸ Κέντρο Ἀθηνῶν τὸ 1924, συνελήφθη ἐκ νέου μαζὶ μὲ ἄλλα ἐργατικὰ στελέχη. Ἤδη ἀπὸ τὸ 1925, εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ φανατικοὺς ὑποστηρικτές της ἀποπολιτικοποίησης τῶν Συνδικάτων. Τὴν ἴδια περίοδο, σύμφωνα μὲ ὁρισμένους ἱστορικούς, πραγματοποιεῖται καὶ ἡ μεγάλη ἰδεολογικοπολιτικὴ μεταστροφή του. Τὸ 1926 ὁ Σπέρας ὑπῆρξε μάρτυρας κατηγορίας ἐνάντια στὰ στελέχη τοῦ ΚΚΕ, λόγῳ τῆς θέσης τοῦ προδοτικοῦ αὐτοῦ μορφώματος ὅσον ἀφορᾶ τὸ ζήτημα τῆς "αὐτονομίας" τῆς Μακεδονίας. Ὑπῆρξε μάρτυρας κατηγορίας καὶ στὴν δίκη γιὰ τὴν ἀπαγόρευση τῆς Ἑνωτικῆς ΓΣΕΕ. Στὶς ἐκλογὲς τοῦ 1926, ὡς ὑποψήφιος βουλευτὴς Α’ Ἀθηνῶν μὲ τὸ Ἀνεξάρτητο Ἐργατοεπαγγελματικὸ Κόμμα, ἔλαβε ἐλάχιστες ψήφους. 

Μετὰ τὴν σταδιοδρομία του στὴν κομμουνιστικὴ ἀριστερά, ὁ Σπέρας προσέγγισε τὸν χῶρο τῶν συντηρητικῶν συνδικαλιστῶν. Κατὰ τὴν δεκαετία τοῦ ’30 ἐντάχθηκε στὸ Ἐθνικοσοσιαλιστικὸ Κόμμα Ἑλλάδος τοῦ Γεωργίου Μερκούρη, ἀρθρογραφῶντας στὴν ἐφημερίδα "Ἐθνικὴ Σημαία", ἡ ὁποία ὑπῆρξε τὸ ἔντυπο ὄργανο τοῦ κόμματος. Στὴν ἴδια ἐφημερίδα ἔγραψε σὲ συνέχειες τὴν ἱστορία τοῦ ἑλληνικοῦ ἐργατικοῦ κινήματος, ὑπογράφοντας μὲ τὸ ψευδώνυμο "Ἕλλην ἐργάτης". Τὸ 1938 συνελήφθη ξανὰ καὶ κλείστηκε στὶς ἀγροτικὲς φυλακὲς Σκοπέλου, ὅπου καὶ ἐπιβαρύνθηκε πολὺ σοβαρὰ ἡ ὑγεία του. 

Τὸ 1943 διατηροῦσε σχέσεις μὲ τὸ συνδικαλιστικὸ τμῆμα τοῦ ΕΔΕΣ Ἀθηνῶν. Στὰ τέλη τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 1943, ἐνῷ ταξίδευε μαζὶ μὲ τὸν ἀνθυπολοχαγὸ τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ Ἀπόστολο Κοκμάδη, συνελήφθη στὴν Μάνδρα Ἀττικῆς ἀπὸ ἄντρες τοῦ Καπετάνιου ἑνὸς τάγματος τῶν ἐνόπλων κομμουνιστῶν, ὑπὸ τὸν Γεώργιο Μπουτσίνη. Ὁ Ριζοσπάστης στὶς 25 Ὀκτωβρίου τοῦ 1943 ἀνέφερε τὴν σύλληψη τοῦ Σπέρα ὡς ἀπεσταλμένου τῆς ὁμάδας τοῦ ἰατροῦ Ἰωάννη Λαζαρὴ (πρώην μέλους τῆς ΕΕΕ) τοῦ ΕΔΕΣ. Ἔπειτα ἐπῆλθε ἡ προώθηση στὴν ἕδρα τοῦ 34ου συντάγματος τοῦ ΕΛΑΣ στὰ Δερβενοχώρια, ὅπου ὁ Σπέρας ἐκτελέστηκε μετὰ τὴν ἐξακρίβωση τῆς ταυτότητας του. 

ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ

ttps://xrisiavgi.com/2025/07/27/21/167847/